Treść książki

Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Rozdział1.nJa”wobecindyferencjijakonbezgranicznegooceanu”
29
wiążesięzatrzymanieiwygaszaniedokonywanychwcześniejak-
tówantycypacjiindyferencji.Wperspektywieuobecnianiaindy-
ferencjiistotnejestpodkreślenie,żeszkockiflozofwzakończeniu
pierwszejksięgiswegodziełazmieniadotychczasowykierunekpo-
szukiwańnaprzeciwny.Wybieradrugądrogę,byratowaćsiebie.
Czymożnawogóleoczekiwać,żebyskrajneryzykoznalezienia
sięwflbezgranicznymoceanie,którywybiegagdzieśwnieskoń-
czoność”,zostałoprzezkogokolwiekpodjęte?Czymożnawyzbyć
sięprzywiązaniadosiebie?Czymożliwejestzapomnienieosobie
samym?Czyszumnieokreślonegowyzwaniawyłaniającegosię
zmorskichtonimożezostaćusłyszany,kiedygrzmiąkaskadywo-
dospadówrozpaczyświadomościpędzącejkuotchłaniomzaniku?
Poszukiwaniaśladówwkraczaniawprzestrzeniewyłanianena
etapachantycypacjiindyferencjiprowadzącychdoniknięciaflja”
wartoskierowaćkutekstomliterackim.EmmanuelLévinasweseju
poświęconymtwórczościMauricelaBlanchotapisze:
Literaturawyrzucanasnabrzeg,któregoniemożeosiągnąćżadna
myśl.Otwierananiemyślane.Tylkotudobiegakresuidealistyczna
metafzykaesse-percipi.Literaturajestwyjątkowąprzygodąprze-
kroczeniaprzełamującegowszystkiehoryzontyświata,którychnie
udałobysięporzucićnajśmielszymucieczkom32.
Zwróćmyuwagę,żeLévinasprzytaczaważnetwierdzenieGeor-
gelaBerkeleyaotożsamościistnieniaipostrzegania(esse-percipi).
ChoćzdaniemautoraTraktatuonaturzeludzkiejwszelkiesubstan-
cjefkcjami,aBerkeleydotegostopniaważnydlaHumela,że
nazwanyprzezeńflwielkimflozofem”33kwestionowałjedynie
istnieniesubstancjimaterialnych,uznającjednocześniesubstancjal-
neistnienieduszy,łączyichprzekonanie,żebezpośrednionam
danetylkopercepcje.Wedługszkockiegoflozofapróbawykrocze-
niapozapercepcjeniejestmożliwa,gdyżniemającbezpośrednich
danych,niemożemymiećżadnychinnych.
Zanurzanieflja”wflbezgranicznymoceanie”stanowidlaHu-
melawyzbyciesiępercepcji,awięczmierzadozanikuświatawe-
wnętrznego.ChoćwzakończeniupierwszejksięgiTraktatuonaturze
ludzkiejautorstajewobecwyzwania,byprzytoczmysłowaErnsta
32E.Lévinas,Spojrzeniepoety,dz.cyt.,s.75.
33D.Hume,Traktatonaturzeludzkiej,dz.cyt.,s.101.
AdamMickiewiczUniversityPress©2021