Treść książki

Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
indukcjąeliminacyjnąlWjegozamyślemiałabyćtoniezawodnapro-
ceduraprowadzącadouzyskaniapewnejwiedzyoświecielWierzył,że
poddanyjejzasadomumysłmożesięwyzwolićzwpływuróżnorakich
skłonności,prowadzącychdobłędnegomyślenialNiestety,wiara,że
indukcjaeliminacyjnajestniezawodnąmetodąuzyskiwaniapewnej
wiedzynieokazałasięuzasadnionąlJejregułymogąbyćprzydatne
wprowadzeniubadańempirycznych,leczniedajążadnejgwarancji
uzyskaniawiedzyogólnejipewnej;okazująsiętakżeograniczone
ibezradnewpoznawczoważnychkwestiachteoretycznych,wktó-
rychtwórczomyślącyumysł,poszukującwyjaśnień,wykraczapoza
doświadczalnieuchwytneaspektyświatal
Błędamimyśleniazajmowałsiętakże,międzyinnymiTomas
Hobbes,JohnLocke,JamesStuartMilllSzczególniedużomiejsca
rozwojowimyśleniaibłędompoświęciłJohnLockelUwiększości
najwybitniejszychfilozofówmożnaznaleźćciekawemyślinatemat
błędów,formułowanenamarginesieichdociekańl
1l3l1lJAKOKREŚLIĆBŁĘDYMYŚLENIA?
Napytanie,jakokreślićbłędymyślenia,trudnojestudzielićza-
razemogólnejiścisłejodpowiedzilMożnaoczywiściepowiedzieć,że
pojawiającesięwmyśleniubłędyzwiązanezwystępowaniemman-
kamentówróżnejnatury,trudnychzarazemdoogólnegoiprecyzyj-
negosłownegowyrażenia10;rzutujetonanegatywnąocenęczynności
iichefektówzwiązanychzmyśleniem,czyniącjetakimi,jakimibyćnie
powinnylNajogólniejsięwyrażając,możnaprzyjąć,żebłędymyślenia
tworząsferępoznawczegozła,powstającegowtrakcieaktywności
umysłowejl
Podaneogólneokreśleniebłędówmyślenianiejestścisłe,ponieważ
brakwnimtreściopisowychdotyczącychwyróżnikówpoznawczegozła;
definicjatarzucajedynieświatłonato,cojestuznanezanajważniejsze
-awięc,żebłądzawierawsobienegatywnyelementwartościujący(co
dotyczywszystkichbłędów,tjlrównieżpraktycznych),orazżejestformą
złapoznawczego,któregobyćniepowinnolPodobniejakniepowinno
10Trudnościzwyrażeniemogólnymiścisłymnistoty”błędówwmyśleniu(atakżewszelkich
innychbłędów)przypominajątrafneuwagiLudwigaWittgensteinanatematjęzykaigierję-
zykowych(patrzLlWittgenstein,Dociekaniaflozofczne,PWN,Warszawa1972)lMamytu
bowiemwielośćróżnychsposobówużyciasłowanbłąd”,pomiędzyktórymiwystępująpo-
wiązaniairodzinnepodobieństwa,aleniewidaćmożliwościdotarciadojednegoporządku,
ukazanegowjednejlogicznejstrukturzejęzykal
19