Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
S.Lemańczyk-Planbudowykoleiafgańskichiichznaczenie…
n
19
naterenieIndiiBrytyjskich
18
.Wcześniejprzewidywanobudowęliniiwąskotoro-
wej(1000mm)—tańszejiłatwiejszejwbudowie,zwłaszczawgórskimterenie,
niżlinieszerokotorowe.Zastosowanietoruszerokiegopozwalałonaszybszy
transportwojskzgłębisubkontynentuindyjskiegowkierunkugranicyafgań-
skiej,bezkoniecznościprzeładowywaniaładunkówiosóbzjednegopociągudo
drugiego.Pracebudowlane,podkierownictwemVictoraBayleya,rozpoczęto
wroku1920iwewrześniu1925rokugotowybyłjużodcinekdoLandiKotal,
położonegowpobliżugranicyafgańskiej.Oficjalnegootwarciadokonanodnia
3listopada1925r.,apierwszypociągpokonującyKolejChajberskąprowadziła
żonaV.Bayleya,któryzewzględówzdrowotnychmusiałwrócićdoAngliijeszcze
przedoficjalnymotwarciemtrasy.DodzisiajznaleŹćmożnadwaróżnewytłuma-
czeniafaktuprowadzeniapociąguprzezżonęBayleya.Wedługpierwszejwersji
miałtobyćdowóduznaniadlazasługjejmęża,którypracowałnadbudowątej
linii.Autorzydrugiejwersjitwierdzą,żepoczątkowoniektóremiejscoweplemio-
napasztuńskiesprzeciwiałysięistnieniuliniiidlategopoproszonożonęBay-
leyaoprowadzeniepociągu,gdyżbyłowiadomo,żePasztunowieniebędąchcieli
stawiaćoporukobiecie
19
.KilkamiesięcypóŹniej,napoczątkukwietniaoddano
doużytkuośmiokilometrowyodcinekdoLandiChanapołożonegopięćkilome-
trówodgranicyAfganistanu.
BudowaKoleiChajberskiejbyłaogromnymprzedsięwzięciemiwyzwaniemdla
inżynierów.Liniacharakteryzujesiębowiemdużymiróżnicamiwysokościpomię-
dzyposzczególnymistacjami.StacjapoczątkowawPeszawarzeznajdujesięna
wysokości1048mn.p.m.,natomiastoddalonao52kmstacjakońcowaLandi
Kotalznajdujesięnawysokości3494mn.p.m.Wdwóchmiejscachkonieczne
byłowybudowaniestacjizwrotnych,naktórychpociągzmieniałkierunekjazdy,
bymóckontynuowaćdalsząpodróż.Tylkowtensposóbmożliwebyłowtychmiej-
scachpokonanieróżnicwysokości.Natrasiewybudowano92mostyorazwykuto
34tuneleołącznejdługości4km
20
.Kolejnymwyzwaniembyłykwestiezwiązane
zbezpieczeństwem.Kolejprzebiegaprzezobszaryzamieszkałeprzezplemiona
pasztuńskie,którebardzoniechętniepodchodziłydoliniikolejowej,traktującją
jakoelementmającyzacelumocnienienatymtereniepozycjiiwładzyBrytyjczy-
ków(wtymokresiewybudowanokilkainnychliniinaterenachprzylegającychdo
granicyAfganistanu).Chcącprowadzićpracebudowlane,Bayleybyłzmuszony
przekupywaćmiejscowychwodzów,którzyzażądalitakże,byprzybudowiekolei
pracowalitylkoichwspółplemieńcy(podkierownictwembrytyjskichinżynie-
rów)
21
.Dodatkowoczłonkowieplemionuzyskaliprawodarmowegopodróżowania
18
P.S.A.Berridge,CouplingstotheKhyber:TheStoryoftheNorthWesternRailway,David
&Charles,London1969,s.228.
19
O.Mughal,KhyberPassRailway,http://pakistaniat.com/2006/09/26/pakistan-train-khyber-
pass-railway/
20
V.Schofield,AfghanFrontier:FeudingandFightinginCentralAsia,I.B.Tauris&Co.,London
2003,s.151.
