Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
aJordanią.Ustalono,żenapewnymodcinkumiałaonabyćzgodnazprzebiegiem
granicyz1920roku,wówczaspomiędzyPalestynąaTransjordanią.Wielekłopotów
sprawiłorozgraniczenietychobszarów.Dawnągranicęwyrysowanozbytgrubym
ołówkiem.
Genezapropozycjipodziałówterytorialnychiprzebiegugranicbywaczasem
zaskakująca.Wroku2008wjednymzluksusowychhoteliGenewy,zapobiciesłużby
aresztowanosynaówczesnegolibijskiegoprzywódcy–Kaddafiego.Wodwecie
dyplomacitegopaństwazaczęliforsowaćplan…likwidacjiSzwajcariiipodziałutego
państwamiędzyNiemcy,WłochyiFrancję.Oficjalnywniosekwtejsprawiezłożono
jesienią2009rokuwONZ.Niezostałondopuszczonypodobrady(”NeueZürcher
Zeitung”2009).InnazaskakującapropozycjazmianterytorialnychdotyczyłaPolski.
Wmarcu2014rokudopolskiegoMSZwpłynęłooficjalnepismoodlideraLiberalno-
DemokratycznejPartiiRosji.WładimirŻyrynowskizaproponowałprzeprowadzenie
wPolscereferendumwsprawieprzyłączeniadonaszegokrajupięciuzachodnich
obwodówUkrainy.PolskieMSZoceniłopropozycjejako„kuriozalną”.
Woląpolitykówjestnietylkoustaleniegranicalepodniesienieichdorangi
sacrum
.Wystarczyprzypomniećrotęprzysięgiwojskowej:„JażołnierzWojska
PolskiegoprzysięgamsłużyćwiernieRzeczypospolitejPolskiej,bronićjejniepodległości
igranic…wpotrzebiekrwiwłasnejaniżycianieszczędzić.”
Natomiastosobom,którenieakceptująaktualnegoprzebiegunaszychgranic
dedykowanyjestartykuł127paragraf1.KodeksuKarnego:„Kto,mającnacelu
…oderwanieczęściRzeczypospolitejPolskiej,podejmujewporozumieniuzinnymi
osobamidziałalnośćzmierzającąbezpośredniodourzeczywistnieniategocelu,podlega
karzepozbawieniawolnościnaczasniekrótszyodlat10,karze25latpozbawienia
wolnościalbokarzedożywotniegopozbawieniawolności”.
Oceniającróżnedecyzjepolitycznewsprawiegranicmożnazgodzićsięzopinią
generaładeGaulle’a,że„politykajestsprawązbytpoważnąabypowierzać
jąpolitykom”.ZrozumiałeteżstajesiępytaniedzieckadoBogazmottategorozdziału
o„liniedookołakrajuw”,wprzebieguktórychniemożesięonodopatrzećjakiejkolwiek
logiki.
Następnyetappowstawaniagranicypaństwatojejdelimitacja(łac.
delimitatio
-
rozgraniczenie).Obejmujeonasporządzenienapodstawiedecyzjipolitycznejopisu
granicyorazwrysowaniejejnamapęodużejskalinp.1:100000.Dokumentacja
tastanowipodstawędoprzeprowadzeniademarkacji.Profesjonalniewykonana
delimitacjawymagawiedzy,umiejętnościidoświadczeniageografa.Codotegonie
mawątpliwościgeograf–uczestnikpracnadwyznaczeniempowojennychgranic
Polski–StanisławLeszczycki:„Ktowytyczagranice?Oczywiściepolitycy,wodzowie,
przywódcy,mężowiestanu–iilejeszczemożnaznaleźćokreśleńdlatychsamych
ludzi.Alemężowiestanuwytyczajągranicetylkozgrubsza:odtąd–dotąd.Później
przystępujądopracygeografowie”(DziewanowskiK.1963).
Zakoniecznynależyuznaćudziałgeografówwustaleniugranicbiegnącychwzdłuż
rzek.Byłyonewytyczaneodzaraniadziejów.Dorangisymboluurosłaniewielkarzeka
Rubikon(obecnanazwatoFiumicino)wpółnocnychWłoszech,granicamiędzyGalią
PrzedalpejskąaItalią.SpostrzeżenieR.Umiastowskiego(1925),że„ulubionągranicą
dyplomacjibyłarzeka”wynikazprzeświadczeniapolityków,żejestonałatwa
dowytyczenia.Rzeczywistośćjestbardziejzłożona.Istniejekilkanajczęściej
stosowanychmetoddelimitacjigranicrzecznych:
–granicęstanowiąobabrzegirzeki.Rzekaznajdziesięwewspólnymwładaniupaństw
nadbrzeżnych;
–granicabiegniewzdłużjednegobrzegurzeki.Rzekawcałościnależydopaństwa,
któregogranicaznajdujesięnaprzeciwległymbrzegurzeki;
–granicabiegniegłównymnurtemrzeki(niem.Thalweg,ang.Farwater).Najczęściej
stosujesiętęmetodędorzekżeglownych;
–granicanaróżnychodcinkachrzekiwyznaczonajestwedługodmiennychzasad.
Wpraktycespotykasięjeszczewieleinnychrozwiązań,alemimonawet
precyzyjnegookreśleniaregułniewypracowanometodyoptymalnej.Dowodem
