Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
28|bonatymświecieśmierć
transcendentaliach:objawionejreligiiietyce.Czarnyromantyzm
niemożepojawićsięjako…wizjarzeczywistościjużschaotyzowa-
nej.Wprowadzeniechaosudochaosuniemiałobysensu.Panuje
tuwięcnietyleprostadialektykaładu/nieładu,ilenastępstwo
ładu/gwałtownościchaosu.Totrochętak,jakbyczłowiek,który
wymościłsobiewygodneleżewkulturze,odkrywałnaglezazdrość
Lucyferaomiejsce,któreludzkiejkreaturzeBógzezwoliłzająć:
WNocjużzapadładlagwiazdianiołów./Człowiekzagarnąłmiłość
Najwyższego/Wrajunowym”–żalisięsiedemnastowiecznyLu-
cyfer65.Izatozagarnięcietrzebapłacić.
Odsłonięciezłudyszczęściamasensontologiczny:zafasadąjest
pozór,zamiastpięknejnatury,jaktoczęstoprzypominałKrasiński
wlistach,sąwirującemiriadyatomów,próżniaipustka,horror
abyssi,horrorvacui.Szokmateżwymiarepistemologiczny:nic
poznaćniemożna,bonicniemaalbownajlepszymrazie:nawet
Bógnieraczywiedzieć,cojest.Cośamożenic,ktotowie…
Właśniewówczaspojawiasięniezwykleinteresującezjawisko
zpunktuwidzeniaestetycznieiegzystencjalniemotywowanych
badańnadwyobraźnią:wstrząsabyssystyczny,otchłan-
nościowy(greckieabyssos–otchłań).Podmiotniepopadawni-
hilizmaniwobłęd,leczwrodzajegzystencjalnegorozchwiania,
drżenia,wktórymobcujeimaginacyjnieznicościąlubowąciem-
nąpodstawąbytu.Świetnyprzykładtakiegostanuznajdziemy
wIakcieKordianaSłowackiego(aktI,scenaII),aleiuniezliczo-
nychpoetów,pośródktórychKrasińskidoświadczapermanentnie
tychpełnychbojaźniidrżeniazdziwieńnicością.
Wdoznaniuabyssystycznympodmiotniejakowypadapozausta-
lonekoleinyrzeczywistości,oglądaoczywistośćjakonieoczywi-
stość,bytjakoniebyt,ładjakochaos,zatracasięwtymoglądzie
mniejlubbardziej;wstanachskrajnychpartycypujewdoznaniu
owejciemnejzasadybytu.Dziełazrodzoneztegoprzeżyciauka-
zująkosmoswstaniedrżenia,nerwowegopulsowania,człowieka
zaś–rzecbymożna–wmomencie,gdykarzącadłońBożawypę-
dzagozEdenuładu,kultury,etyki.Abyssyzmizrodzonezjego
podnietydziełaczarnoromantycznepoświadczają,iższtukaprzez
wielkieWS”wprzypadkutegonurtupowstawaćmożetylkozabso-
lutnejjednościprzeżyciaiestetycznegootwarcia.Niemawczar-
