Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
22
Częśćpierwsza:Wokółwyrazówiznaczeń
życie,bujne,renesansowezwydanejw1952rokuHistoriiliteratury
polskiejautorstwaK.Budzyka,Z.LiberyiJ.Pietrusiewiczowej).
OdczasówSamuelaB.Lindegołączonowyrazzjegofonetycznym
aspektem(wznaczeniudrugim,zaGramatykąnarodowąOnufrego
Kopczyńskiego:wszelkigłosczłowieczy,wyrażającyjakiekolwiekwyob‑
rażenie,zowiesięwyrazem).WSWilpołączonotakżeleksemwyraz
zaspektemgrafcznym(wznaczeniupiątym:Iwszelkigłosczło-
wieczyprzedstawiającyjakiekolwiekwyobrażeniepodpostaciąjed-
nego,kilkulubwięcejułożonychdźwięków,jakiewydajemyustami
ikrtaniąlubkreślimynapiśmie’).Znaczeniefonetyczneigrafczne
leksemuwyrazodnotowywanejesttakżeprzezSW,zprzykładem
zKonradaWallenrodaAdamaMickiewicza:Zjakimrozkosznymwzru‑
szeniemsłyszałzustjejojczystejużzapomnianewyrazy.
WSLprzydefnicjileksemuwyrazporazpierwszypojawiasię
leksemsłowo,niejestjednak,jakoczekiwalibyśmywspółcześnie,
synonimemleksemuwyraz.Przykład,któryprzytaczawtymmiej-
scuSamuelB.Linde,topowtarzająsłowa,przywięzującsięwięcejdo
ichwyrazu,niżelidoichznaczenia.Leksemsłowojakosynonimlek-
semuwyrazpojawiasięporazpierwszywSJAM(Uwielkichpoetów
wyrazyczęstodziwiąsię,pierwszyrazspotkawszysięzesobą).Jeżelizaś
chodziosłownikihistorycznejpolszczyzny,toleksemsłowojako
synonimleksemuwyrazpojawiasiędopierowSWil(wznaczeniu
piątym,wiążącymwyrazzjegoaspektemfonetycznymigrafcz-
nym;przykład:Podniosłszyręcznywielkipalecwzgórę,wyrażatrzykroć
głosemonesłowa).WSWleksemsłowopojawiasięwdefnicjiznacze-
niatrzeciego:Isłowo,brzmieniejedno-lubkilkugłoskowe,jakoznak
pojęcia’
,zprzykłademzKonradaWallenroda:Zkażdymwskrzeszonym
wyrazembudzisięnoweuczucie.WSDnatomiastporazpierwszy
pojawiasiępełnadefnicjaleksemuwyraz,namiejscupierwszym,
wformieznanejwspółcześnie,jakoIznakjęzykowyprzedmiotu
myśli’
,zsynonimemsłowo;Ktośkołoniegokrzyczy,ktośgłośnomówi,
alewyrazyniedochodządoświadomościchłopca(W.Wasilewska,Pokój
napoddaszu,1949).
Napodstawiepowyższejanalizystwierdzićmożna,żeznacze-
nialeksemówwyrazić//wyrażaćorazwyrazewoluowały.Nastąpiła
przedewszystkimgeneralizacjaznaczenia;najstarszeznaczenie:
