Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
AleksandraŻurek:„Obrazmyślisłowamimalować”
,czyli…
23
Ito,cowyrzezane,posąg’
,ściślezwiązanesemantyczniezleksemem
obraz,stopniowozaczęłooznaczaćIwizerunek’-najpierwwyłącz-
niefzyczny,potemtakżeumysłowy;pewnąideę.Następniezaszło
zjawiskospecyfkacji-Iwizerunek’wujęciupsychicznymodnosił
siętylkodopewnejjednostkijęzyka,doIsłowa’
.Byłotojednakzwę-
żenieniecałkowite;dawneznaczenieIwyobrażenie,wizerunek’od-
naleźćmożnawewspółczesnymznaczeniudrugim-Izewnętrzny
objawczegoś’
.
Wwypadkuleksemuwyrażaćzaszedłprocesgeneralizacji.To,
codawniejwiązałosięzpozostawieniemjakiegośśladu,odcisku
czytonamonecie,czywpostacirzeźby,obrazulubhaftu,zaczęło
siępóźniejodnosićrównieżdonaśladowaniaczyreprezentowania
kogoś,atakżedowyrażaniapewnychuczuć,przekazywaniasłów.
Zupełnienieodczuwalnaobecniejestbudowasłowotwórczalek-
semuwyrazić.Przedrostekwy‑niespełniajużswojejfunkcjiwska-
zywanianapewienruchnazewnątrz,októrejpisanojeszczewSW,
zestawiającleksemwyrazićzjegoantonimemwrazić.
Podsumowując,stwierdzićmożna,żeniektóreznaczenialek-
semówwyrazić/
/wyrażaćorazwyrazzanikłyiniesąwspółcześnie
używane(żywedawniej,azapomnianedzisiajznaczeniaIwystąpić
zbrzegów’
,Ibićmonety’
,Ibyćwypukłym’),ainnewrazzrozwojem
polszczyznypojawiłysięjakoodpowiedźnazmieniającesięrealia.
Artykułtenbyłpróbąpokazania,wjakisposóbznaczeniapod-
stawowestawałysiępobocznymi,apoboczne-podstawowymi.
Analizującwykorzystaneźródła,podjęłampróbęumiejscowienia
wczasiezmianzachodzącychwpolusemantycznymbadanych
leksemów.
Źródłailiteratura
Źródła
BańkoM.,red.,2000:Innysłownikjęzykapolskiego.T.1-2.Warszawa-ISJP.
BoryśW.,2005:Słowniketymologicznyjęzykapolskiego.Kraków-SBo.
