Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
(ficzan”),gromadzącychsięwokółnauczycieli,którzywydawalisięurzeczywistnić
to,cogłosząteksty,iktórzyskupialiswewysiłkinapoprowadzeniuuczniówwtym
samymkierunku.
Rzutokiemnahistorięczan
Wiek–Zdarzenia
VI-Vp.n.e.–Konfucjuszustanawiaważnyprądwchińskiejmyślifilozofic-
znej,którypóźniejstajesięrównieżreligią.Mniejwięcejwtymsamymczasie
Buddapoprzezswojenauczaniekładziefundamentydlareligiibuddyjskiej.
IV-IIp.n.e.–PojawiająsiędziełaprzypisywaneChuang-tzuiLao-tzu,tworząc
ośtaoistycznejmyślifilozoficznej.
I-IIn.e.–BuddyzmzostajewprowadzanydoChinprzezkupcówwędrujących
JedwabnymSzlakiem.Ważnąrolęodgrywająobrazyisymbole.
II-III–PierwszeoficjalnezapiskidotyczącebuddyzmuwChinach.Pierwsze
tłumaczenianajęzykchińskitekstówsanskryckich.
III-VI–CałkowitaasymilacjakulturowaindyjskiejreligiiwChinach.Wiele
tekstówzostajeprzetłumaczonychnachińskizużyciemterminologiitaoistycznej.
Religianabieracorazbardziejchińskiegocharakteru.Medytacjaodgrywadużą
rolę.
VI-VIII–Wczesnyczanwyodrębniasięzpodobnychugrupowańkładących
nacisknamedytację.Mająmiejsceróżnorakiedebatydoktrynalne.Wczesnyczan
zdobywawpływywTybecieiwKorei(son).
VIII-X–Klasycznyokresczan,wiekwielkichmistrzów,którzywywarli
wpływnacałepóźniejszenauczanie:Chao-chou(jap.Joshu),Lin-chi(jap.Rinzai)
itd.MistrzYün-menjestbyćmożeostatnimwielkimmistrzemtejklasycznejery.
Powstajązbiorypowiedzeńmistrzów.
X-XIII–CzandynastiiSung:czanstajesięgłównąreligijnąikulturowąsiłą
wChinach.Wydajesiępowiedzeniaklasycznychmistrzów,którestająsięprzed-
miotemkomentarzy.Pojawiająsiękoanyjakonauczanieinarzędziepraktyki.
CzanzostajewprowadzonywJaponii(zen)iodXIIIw.osiągatamdużywpływ
(Eisai,Dogen).
XIII-XIX–CzandynastiiYuan,MingiTs’ing:czanstajesiędominującym
nurtembuddyzmuchińskiegoikoreańskiego.WJaponiiszkołyzenRinzaiiSoto
rozwijająodmiennestyleiwywierająznacznywpływnakulturę.
XX–Japońskizen(apóźniejkoreańskisonichińskiczan)pojawiająsięna
Zachodzie,gdziepowstajewieleośrodkówmedytacyjnych.
Wczesnyczan
PofazieadaptacyjnejitranslatorskiejindyjskiegobuddyzmuwChinach(II-V
13
