Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Krótkahistoriaczan
Przygotowaniepoladlaczan
NadługozanimbuddyzmdotarłdoChinokołopoczątkunaszejery,chińscy
myślicieleformułowalipoglądy,którychkierunekbyłuderzającozbieżnyzpewny-
migłównymizałożeniamitejobcej,mającejnadejśćzZachodu,religii.Naukite,
przypisywanestarożytnymmędrcomLao-tzu(Laozi)iChuang-tzu(Zhuangzi),
częstonazywanesąfifilozoficznymtaoizmem”,ipowstaływChinachmiędzyIV
aIIw.p.n.e.SąonenietylkofundamentalnymwyrazemmądrościChińczyków
orazichpoglądównaludzkośćzjejpięknem,problemamiiideałami,alerównież
dziełamiowielkiejwartościliterackiej,którychstyl,metaforykaiterminologia
wywarłyniewątpliwywpływnapóźniejszereligijneifilozoficznenauki.Szcze-
gólniepismaChuang-tzu,autoraczęścidziełaotymsamymtytule1,jakrównież
pismajegonastępców,miałyodegraćważnąrolę,ułatwiającwprowadzenieikul-
turowąasymilacjębuddyzmuwChinachkilkawiekówpóźniej.Wielezhistorii
Chuang-tzuemanujeswegorodzajuzwykłą,codziennąduchowością,bardzo
zbliżonądotej,jakąodnajdujemytysiąclatpóźniejwtekstachczan.Otoprzy-
kład:
KsiążęHuansiedziałwswojejsaliiczytałksiążkę.KołodziejP’ien,któryna
podwórzuponiżejcyzelowałkoło,odłożyłswójdrewnianymłotekidłuto,wszedł
poschodachdosaliizwróciłsiędoksięciaHuana:fiTaksiążką,którączytaWasza
Wielmożność–czymógłbymspytać,czyjezawierasłowa?”.
fiSłowamędrców”–odparłksiążę.
fiCzycimędrcyjeszczeżyją?”
fiZmarlijużdawnotemu”–odpowiedziałksiążę.
fiWtakimrazieto,coterazczytasz,totylkoplewyiodpadkistarożytnych
mędrców!”
fiOdkiedytokołodziejowiwolnowydawaćsądynatematksiążek,które
czytam?–powiedziałksiążę.–Jeślimaszcośnaswewytłumaczenie,tosłucham.
Jeślinie,przypłacisztożyciem!”
KołodziejP’ienpowiedział:fiPatrzęnatozpunktuwidzeniamojejwłasnej
pracy.Kiedycyzelujękoło,auderzeniamłotkasązbytlekkie,dłutoślizgasięinie
trzyma.Jednak,jeśliuderzeniasązbytsilne,dłutowgryzasięiniemożnanim
poruszyć.Anizbytlekko,anizbytmocno–możnaosiągnąćtowdłoniachipoczuć
wumyśle.Niemożnaubraćtegowsłowa,ajednakmożnasiętegowyuczyć.Nie
1PatrzBurtonWatson,TheCompleteWorksofChuangTzu(NewYork:Columbia
UniversityPress,1968).Bardziejwspółczesneiwybiórczetłumaczenie,którepodejmuje
równieżkwestięautorstwa,opublikowałA.C.Graham:Chuang-tzu:TheInnerChapters
(London:GeorgeAllen&Unwin,1981).
11
