Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
dziele(Wlislocki1892),dotyczącymgłówniewierzeńCyganów,zawarłrównież
rozdziałpoświęconybiografiioraztwórczościGinyRanjicić,Cygankiurodzonej
wSerbii.Uznałjązanajwiększąpoetkęwszystkichczasów(Wlislocki1892:184),
któraswetekstyśpiewałaposerbskuicygańsku,znałapłynnieniemiecki,adzię-
kitemu,żejakodwunastolatkazostałazapisanadoszkołyprzezormiańskiego
kupcazBelgradu,któryprzygarnąłjądosiebiepośmiercijejrodziców,nauczyła
sięczytaćipisać,isamazapisywałasweutwory,takżewjęzykuniemieckim.
Jejdorobekliczyponad250wierszy(zapisanychwdialekcieserbsko-turecko-
-niemieckim),którepowstałynaprzestrzeni40lat.CzęśćznichprzedstawiłWli-
slockiwswoimstudium.
RajkoDjurić,jugosławiańskiliteraturoznawcaipoeta,twórcaibadaczlite-
raturycygańskiej,uznajeGinęRanjicićzapierwszącygańskąpoetkęnaświecie
inotuje,żepełny(?)zbiórjejutworówukazałsię70latpojejśmierci(zmarła
w1891roku)wSzwecji(Djurić1992:8).
Tenżeuczony,wartykulepodznamiennymtytułemNarodzinyliteratury,wy-
mieniażyjącychwEuropiepoetówipisarzypochodzeniacygańskiego.Zanojca”
literaturycygańskiejwRosjiuznajeAleksandraW.Germano,urodzonegow1893
rokupodOrłem,zwykształceniemuniwersyteckim,którypisałopowiadania
iwierszeoraztłumaczyłzrosyjskiegonacygańskiPuszkinaiGorkiego,zbierał
folklorsłownyCyganóworazbyłjednymzorganizatorówteatrunRomen”.Zbiór
jegoprozyipoezjiukazałsięw1962roku.WśródpozostałychrosyjskichCy-
ganówparającychsiępióremDjurićwymienia:NinęA.Dudarową,NikołajaN.
Pankowa,OlgęPankową,MichaiłaBezljudsko,NikołajaSatkiewicza,IljkoMa-
zuro,KarloRudewicza,IwanaRomano,LeksęManusza,AleksandraBieługina,
zaznaczając,żeniektórzyznichmogąposzczycićsiętomikiempoetyckim.
SpośródpoetówzCzechiSłowacji,powołującsięnaopiniętamtejszychkry-
tykówliterackich,Djurićwymienia:ElenęLackovą,VojtechaFabiana,Ondreja
Pesto,BartolomejaDaniela,TeręFabianową,MargaritęReisnerovą,Dezidera
BangeiFrantiszkaDemetra.
NaWęgrzechtworzą:zdolnyprozaikManyhertLakatos,któryosiągnąłsławę
swojąautobiograficznąpowieściąKrajobrazwidzianyprzezdym,przełożonątakże
najęzykpolski(Lakatos1979)orazuznanipoeciJózefDarócziorazKarolyBari.
WbyłejJugosławiiaktywniedziałałSlobodanBerberski,autorponad10
tomikówwjęzykuserbsko-chorwackim,którypełniłtakżefunkcjęprezydenta
MiędzynarodowegoZwiązkuRomów(RomaniUnion).TamżedziałatakżeRajko
Djurić,autorpięciutomikówpoetyckich,zktórychwybórzostałopublikowa-
nywjęzykuniemieckim,włoskimipolskim(Djurić1989)orazpoeci:Jovan
Nikolić,RasimSejdić,IljazSaban,ŚeljadinSalijesori,IsmetaJaśarević,Fikiria
Fazli,LumnioaOsmaniiprozaikAliKraśnici(Djurić1992).Zpolskichtwórców
cygańskiegopochodzeniaDjurićwymieniatylkoPapuszę.
Naobecnośćimiennej,autorskiej,zindywidualizowanej,współczesnejpoezji
tworzonejprzezEdwardaDębickiego,TeresęMirgę,AdamaAndrasza,Karola
24
