Treść książki

Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Wstęp
7
Roter,1999:52).Pedagodzycorazbardziejakcentująwięckoniecznośćprzygo-
towaniauczniówdodorosłegożyciaprzezstymulowanieichautonomii,dzięki
którejjednostkaprzejmujeodpowiedzialnośćzaswojeczynyistajesię„wolna
odwpływusądów,opiniiiprzekonańinnych”(Reber,2000:422).Przejęcie
odpowiedzialnościzapodejmowanedziałaniaobejmujesamodzielneustalanie
celówikrytycznemyślenie,umożliwiająceocenęzastanejrzeczywistościoraz
samodzielnenabywaniewiedzyikompetencji,którejestwarunkiemuzupełnia-
niawiedzyinabywanianowychkwalifikacji.Autonomiaobejmujedokonywanie
wyborówspośródróżnychofertedukacyjnychorazpodejmowaniedecyzjidoty-
czącychzakresu,sposobówiczasuuczeniasię.Budowaniewuczniach„otwar-
tościnastalezmieniającysięświat,staleprzyrastającąizmieniającąsięwiedzę”
powinnobyćgłównymcelemkształcenia(Ledzińska,Czerniawska,2011).
Możliwośćprzejęciaodpowiedzialnościzawłasneuczeniesięwymagana-
byciawielukompetencji,międzyinnymitakichjak:kontrolamotywacji,for-
mułowaniecelówikryteriówichosiągnięcia,atakżezastosowaniesposobów
usprawniającychprzetwarzanieinformacji,jakimistrategieuczeniasię.Naby-
cietychkompetencjiorazichwykorzystaniewymagadyscyplinyideterminacji,
cowiążesięzodczuwaniemtrudności.Obecnieuważasię,żenauczycielnie
tylkopowinienposiadaćwiedzęiumiejętnościwzakresiedoboruzweryfikowa-
nejstrategiikierowaniauczniemwjegotrudnejsytuacji,alerównieżprogramy
edukacyjnepowinnyobejmowaćwiedzęiumiejętnościumożliwiającewspoma-
ganieautonomiiuczniarozumianejakowyposażeniegowzdolnośćdowyboru
celów,sposobówrealizacjiuczeniasięiocenyjegoefektów,atakżeradzenia
sobieztrudnościaminapotykanymiwczasiesamodzielnegonabywaniawiedzy
iumiejętności(Puślecki,2002;Reeve,Jang,2005).
Abynauczycielmógłwspomagaćrozwójautonomiiuczniówwsposóbkom-
petentny,zuwzględnieniemrzeczywistychpotrzebuczniówdotyczącychsamo-
dzielnegouczeniasię,koniecznejestpoznanietychpotrzeb,atakżeczynników
utrudniającychsamodzielnąnaukę.Douzyskaniatakiejwiedzyniezbędnyjest
dostępdonarzędziabadawczegoorazdokonanie,napodstawiewiedzyuzyskanej
zbadańempirycznych,wyboruzmiennychzwiązanychzpoziomemtrudności
wkierowaniuwłasnąnauką.Badaczezajmującysięautonomicznymuczeniem
siępodkreślająniedostatecznąliczbęrodzajównarzędzibadawczychumożliwia-
jącychdiagnozowanietrudnościodczuwanychpodczassamodzielnegouczenia
się.Dotychczasowerezultatybadańpokazują,żepoziomautonomiipozostaje
wzwiązkuzarównozezmiennymiujmującymioddziaływaniaśrodowiskaro-
dzinnegoiszkolnego,jakizezmiennymipodmiotowymi,takimijakpłeć,wiek,
cechyosobowości,poczuciewłasnejskuteczności.Jednocześniewskazujesięna
niejednoznacznośćwynikówbadańopisującychzwiązkimiędzyautonomiąawie-
kiem,płcią,motywacjądouczeniasięorazpoczuciemwłasnejskuteczności.
Kształtowanieautonomicznejosobowościpowinnozmierzaćdorozwijania
przezdzieckosprawnościwidentyfikacjijegowłasnychpostawiuznawanych