Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
46
Wstęp
SekretneprzygotowaniadoponownychzbrojeńNiemiectrwałyprzezcałe
lata20-te,choćnigdynieprzyjęłyonenaprawdęgroźnychrozmiarów94.Stre-
semannzawszeupewniałsię,żetajnedziałaniawojskowychniezagrażająjego
głównymcelomwpostacinegocjacjiwycofaniawojskfrancuskichzniemiec-
kiejziemiiosiągnięciaistotnychredukcjireparacji.Ewakuacjaostatnichob-
cychwojskzNadreniilatem1930rokuprzygotowałajednakgruntpodkon-
kretniejszedyskusje.Brüningchybaoptowałzaplanem,wktórymReichswera,
niemieckaarmia,miałarozpocząćswojezbrojenia,jaktylkozostanierozwiąza-
nakwestiareparacji.Dogrudnia1931rokuopracowałaonadrugitzw.Rüstung-
splan95,wktórympostulowaławydanieniecoponad480mlnmarekwciągu5
lat96.MiałotouczynićNiemcyzdolnymidodostarczenianawypadekataku
siłomobronnym21dywizjiuzupełnionychoniewielkiekontyngentyartylerii,
czołgówisamolotów.Ambitniejszawersjategoplanu,tzw.uMiliardenpro-
gram”(programmiliardamarek),stawiałasobiezaceldodatkowewydatkina
infrastrukturęprzemysłowąniezbędnądoutrzymywaniatychsiłzawsze
wpolu.Zamierzeniate,ponieważniewymagałypowiększaniapokojowejli-
czebnościReichswery,pozostawałyjednakjeszczeprzynajmniejformalnie
wramachwarunkówwersalskich.Tymczasemwciągu1932rokudowództwo
Reichsweryzaczęłoplanowaćjużjawnezłamanietegotraktatupoprzezzna-
czącywzrostpokojowegostanuarmii.PlanUmbau97,zatwierdzonyprzez
Schleichera7listopada1932roku,przewidywałutworzeniestałejarmiiwlicz-
bie21dywizji,opartychnakadrze147tys.zawodowychżołnierzy,ipokaźnej
milicji.Jesienią1932rokuniemieckadelegacjanagenewskierozmowyrozbro-
jenioweczasowowycofałasięzkonferencji,próbujączmusićFrancjęiWielką
BrytaniędozaakceptowaniarównegostatusuNiemiec,tj.zasady,żejakiepo-
rozumienieniezostałobyzawarte,stosowanebyłobyrównodlawszystkich
stron.AleSchleicher,któryobjąłurządkanclerzawgrudniu1932roku,nie
chciałcałkowitegozerwaniazespołecznościąmiędzynarodową,wefekciezre-
zygnowawszyzwarunkurównościowego,NiemcypowrócilidoGenewy.Za
Schleicheremstałajednakagresywniejszakohortagenerałów,wśródnichWer-
nervonBlomberg,którydomagałsięotwartegowejścianadrogęjednostron-
nychzbrojeń.Cowięcej,wpraktycekwestiatanarzucałapewienwłasnyroz-
kładczasowy.Wwarunkachwieszczącejśmierćprzemysłuelektrotechniczne-
godepresjiwydawałosię,żejeślinienadejdąwkrótceznaczneśrodkirządowe,
potencjałprzemysłowy,odktóregozbrojeniawkońcuprzecieżzależały,może
wkrótceprzestaćistnieć98.ItowłaśnieztąmyśląrządgenerałaSchleichera
1933-1941,Paderborn2000,s.51-9.
94M.Geyer,EtudesinPoliticalHistory:Reichswehr,NSDAP,andtheSeizureofPower,wPeterD.Sta-
chura(red.),TheNaziMachtergreifung,London1983,s.101-23,orazM.Geyer,Militaer,Ruestung
undAussenpolitik:AspektemilitaerischerRevisionspolitikinderZwischenkriegszeit,wManfredFunke
(red.),Hitler,DeutschlandunddieMaechte,Düsseldorf1976,s.239-68.
95PlanZbrojeń(przyp.tłum.).
96M.Geyer,DasZweiteRuestungsprogramm(1930-1934),uMGM”17(1975),s.125-72.
97Przebudowy(przyp.tłum.).
98NatematwsparciawojskadlaupadającychfirmpatrzE.W.Hansen,ReichswehrundIndustrie,
