Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
1„Stądzamiastokreślaćczłowiekajakoanimalrationalepowinniśmyokreślaćgojako
animalsimbolicum.Wtensposóbpotrafimywskazaćnaodrębnośćgatunkowączłowieka
izrozumiećotwierającąsięprzednimnowądrogędocywilizacji”.Por.E.Cassirer,Esej
oczłowieku.Wstępdofilozofiikultur,tłum.A.Staniewska,Czytelnik,Warszawa1977,
s.82.
2Tamże,s.83.
3WobrębiekulturyglobalnejKłoskowskawyróżniłatrzykategorie:kulturębytu,kulturę
społecznąisymboliczną.Zob.A.Kłoskowska,Socjologiakultury,PWN,Warszawa
1981.
4Tamże,s.116.
5Tamże,s.117.
6E.Cassirer,PhilosophiedersymbolischenFormen,DieSprache,t.1.Berlin1923,s.29.
7WjęzykuJ.Kmitybrzmitodokładnietak:„Kulturęsymbolicznądanejspołeczności
tworzątepowszechniewjejobrębierespektowaneprzekonanianormatywno-
dyrektywalne,którekojarząsięwparynormatywno-dyrektywalnetegorodzaju,żeich
członydyrektywalnezapewniająskutecznośćwspółwarunkowanychprzeznie
subiektywno-racjonalnychdziałań,podtymtylkowarunkiem,żeoweprzekonania
dyrektywalnesąwdanejspołecznośćrespektowane”.Zob.J.Kmita,G.Banaszak,
Społeczno-regulacyjnakoncepcjakultury,InstytutKultury,Warszawa1994,s.48–49.
8A.Kłoskowska,Kultura,[w:]EncyklopediakulturypolskiejXXwieku.Pojęcieiproblemy
wiedzyokulturze,Wiedzaokulturze,Wrocław1991.
9Zob.M.Flis,Wposzukiwaniukryteriumkulturysymbolicznej,„AlmaMater”2001,nr29,
Kraków.
10T.Todorow,powołującsięnakoncepcjeCh.S.Peirca,następującowyjaśniasemiotyczną
naturęznaku:„Znaczącewchodziwzwiązekznaczenia(wwąskimsensie)zeznaczonym;
zbiórobydwumożewejśćwzwiązekdenotacjiz«desygnatem»;żadenztychzwiązków
niesprowadzasiędodrugiego.Znaczące«jabłko»znaczyznaczonejabłko;obarazem
mogądenotowaćjabłkarzeczywistelubwyobrażone.Denotacjajeststosunkiemmiędzy
słowemaprzedmiotemlubobrazemmyślowymprzedmiotu;aleznaczenienieimplikuje
żadnegowyobrażeniaprzedmiotu,implikujejedynieznajomośćjęzyka,wtymwypadku
polskiego,wktórym«jabłko»znaczyjabłko.Znaczone(lubsens)nieimplikujeżadnego
przedmiotuurzeczywistniającegojabłko;aleznakimplikujemożliwośćdenotacji”.Por.
T.Todorow,Wstępdosymboliki,[w:]Symboleisymbolika,M.Głowiński[red.],
Czytelnik,Warszawa1991,s.36.
11Z.Gołąb,A.Heinz,K.Polański,Symbolaznak,[w:]Słownikterminologii
językoznawczej,PWN,Warszawa1968.
12E.Cassirer,Esejoczłowieku…,s.90.
13E.FrommwksiążceZapominanyjęzyk,kierującsięzasadamiwiedzynormatywnej,
ustalahierarchię,dzielącsymbolenaumowne,przypadkowe,uniwersalne.
14Z.Gołąb,A.Heinz,K.Polański,Symbolaznak…,s.141.
15Cyt.za:U.Eco,Czytanieświata,tłum.M.Woźniak,WydawnictwoZnak,Kraków
1999,s.142.
16M.Douglasstosujepodstawowerozróżnienie,dzielącsymbolenaturalneisztuczne.Zob.
teżM.Douglas,Symbolenaturalne.Rozważaniaokosmologii,tłum.E.Dżurak,
WydawnictwoUniwersytetuJagiellońskiego,Kraków2004.
17U.Eco,Czytanieświata…,s.144.
18C.Lévi-Strauss,Myślnieoswojona,tłum.A.Zajączkowski,PWN,Warszawa1950;Zob.
U.Eco,Czytanieświata…,s.146.
19ZdaniemJunga,dziękiuświadomieniuzawartychtamsymboliiichtreści,następuje
procesintegracjiludzkiejpsychiki,neurotycznierozdartejmiędzyświadomością
inieświadomością.WesejuoanaliziepsychologicznejJungpisze,żearchetypy
