Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
40Por.Laozi,KsięgadaoidezkomentarzamiWangBi…,s.80.
41Polskiprzekład:„Wielkiobraz(xiang)niemaformy(xing)”.Por.LaoziKsięgadaoide
zkomentarzamiWangBi…,s.91.
42Laozi,Daodejing(chunqiu)…,s.118.
43Por.Laozi,KsięgadaoidezkomentarzamiWangBi…,s.93.
44Polskiprzekładbrzmi:„jakocoś(wu)daojestniejasneimgliste!–Awśrodkuowej
niejasnościimglistościistnieją(you)rzeczy(wu).Jakżeniejasneimgliste!–Awśrodku
owejniejasnościimglistościistniejeobraz(xiang)”.Por.Laozi,Księgadaoide
zkomentarzamiWangBi…,s.58.
45Laozi,Daodejing(chunqiu)…,s.56.
46J.E.Cirlot,Słowniksymboli…,s.32.
47Jakdowodziwielubadaczy,religijnośćChińczyków,podziałnasacrumiprofanum
zastępujepodziałnasferę„naturalną”i„ponadnaturalną”,odpowiadające„wymiarowi
empirycznemu”i„pozaempirycznemu”.MichaelLoeweuważa:„WChinachpowszechnie
akceptowano,iżpewnesiłyniewidzialnemogąwpływaćnalosyludzi,jakteż
przekonanie,iżmożnasięjakośkomunikowaćztymisiłami,byuzyskaćichłaskę,lub
zapobiecnieszczęściom.Jednakżeprzedewszystkimuniversumtraktowanojako
«jednolite»;niebyłotamwięcfundamentalnychpodziałównasacrumiprofanum,zaś
istotyniebiańskie,ziemskieiczłowiekapostrzeganojakoprzynależnedotegosamego,
jednegoświata”.(M.Loewe,Chineseideasoflifeanddeath:faith,mythandreason
intheHanPeriod(202BC–AD220),SMCPublishingInc.,Taipei1994,s.6.)Więcej
natentematzob.K.Gawlikowski,Religijnośćchińska:uwagioinnejcywilizacji,„Azja–
Pacyfik”2003,t.6,s.7–67;M.S.Spiro,Religion:problemsofdefinitionandexplanatio
[w:]M.Banton[red.],Anthropologicalapproachestothestudyofreligion,Tavistock,
London1966.
48PrzejęciewładzyprzezugrupowanieDengXiaopinga,czegopierwszymwyrazembyło
proklamowanieprogramu„czterechmodernizacji”na3.plenumXIIzjazduwgrudniu
1978rokuspowodowałoznacznąliberalizacjężyciapolitycznegoikulturalnego.
49PierwszywielkiprzewrótintelektualnywXXwiekuwChinachmiałmiejscewlatach
dwudziestych.PotocznieutożsamianyzRuchemCzwartegoMaja1919roku
whistoriografiiujmowanywszerszeramytzw.RuchuNowejKultury.Dzielisię
onnadwaetapy.Pierwszemu,przypadającemunalata1915–1925przyświecałaidea
„wprowadzeniaświatadoChin”.Wtymokresienastąpiłgwałtownywzrost
zainteresowaniam.in.zachodnimiideamispołecznymiiestetycznymi,nowymiformami
wliteraturzeisztuce.Drugiokres,trwającydo1935roku,charakteryzowałopragnienie
„wprowadzeniaChindoświata”,będąceodbiciempowolnejrehabilitacjirodzimych
tradycjiinawiązywaniadoniektórychjejelementów.Szerzejnatentematzob.D.W.Y
Kwok,DieBewegungfürNeueKultur,[w:]ChinasgrosseWandlung,P.J.Opitz[red.],
C.H.Beck,München1972,s.187–220;Z.Černá,W.Kubícková,M.Novák,
L.Motalová,D.Zbavitel,Spotkaniaiprzemiany,tłum.T.Lachowska,PIW,Warszawa
1983,s.191–221;LinYu–sheng,TheCrisisofChineseConsciousness,London1979,
s.10–55.
50LiZehou,Meidelicheng,Wenwuchubanshe,Beijing1981.W1992rokuukazałsię
niemieckojęzycznyprzekładtejksiążkiDerWegdesSchonen.WesenundGeschichteder
chinesischenKulturundÄsthetik.WPolsceksiążkitejnietłumaczono.
51Zob.XigemengdeFuluoyide,Jingshenfenxilun,Shanwuyinshuguan,1984;
XigemengdeFuluoyide,Mengdeshiyi,Liaoningchubanshe,1985.
52EnsiteKaxier,Renlun,Shanghaiyiwenchubanshe,Shanghai1985.
53XigemengdeFuluoyide,Tutengyujinji,Zhongguominjianyiwenchubanshe,1986.
54KaerGusitafuRongge,Renleijiqixiangzheng,Liaoningjiaoyuchubanshe,1988.
55AilixiFuluomu,Mengdejinshenfenxi,Liaoningjiaoyuchubanshe1988.
56W.Eberhard,Zhongguowenhuaxiangzhengcidian,Changsha1990.Polskiego
