Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Przetaczaniepłynówwchirurgii
35
3.1
Bilanspłynowy
Okresokołooperacyjnycharakteryzowaćmoże
dużadynamikazmianwbilansiewodno-elektroli-
towymchorego.Zmianytenależyściślenadzorować
orazwniektórychprzypadkachszybkoiodpowied-
niokorygować.Dotyczytozwłaszczachorychpod-
dawanychrozległymoperacjom,atakżeobciążonych
wstępnietakimichorobami,jakcukrzycaczyniewy-
dolnośćnerek.Podstawoweznaczeniemakliniczna
ocenastopnianawodnieniachorego.
Doobjawówhipowolemiinależą:
z
obniżenieciśnieniatętniczego(szczególnie
z
przypróbiepionizacji),
brakwypełnieniażyłszyjnych,
z
wysuszenieskóryibłonśluzowych,
z
zmniejszeniediurezy,
z
obniżenieośrodkowegociśnieniażylnego,
z
obniżenieciśnieniazaklinowaniawtętnicy
płucnej(pomiarzapomocącewnikaSwa-
na-Ganza).
Jużwokresieprzedoperacjąuchorychmogąwy-
stąpićzaburzeniagospodarkipłynowej,najczęściej
otypiehipowolemii.Jesttospowodowane:
z
dużąutratąpłynówzprzewodupokarmowego
(biegunka,wymioty,przetokijelitowe),
z
wyniszczeniem,
z
przedoperacyjnym
przygotowywaniem
jelita
środkamiprzeczyszczającymiiwlewamidood-
bytniczymi,
z
lekamimoczopędnymi,
z
długimpozostawaniemnaczczonaczaswykony-
waniabadań,
z
niedrożnościąjelit,zapaleniemotrzewnej,wodo-
brzuszem(zjawiskontrzeciejprzestrzeni”),
z
zakażeniemigorączką,
z
cukrzycą(hiperglikemia),
z
chorobąoparzeniową.
Nawadnianiechorychprzedoperacjąpowinno
byćprowadzonezuwzględnieniemobjętościiskładu
elektrolitowegoodpowiedniegodoponiesionych
strat.Wtabeli3.1przedstawionoskładelektrolitowy
poszczególnychpłynówwydzielanychdoprzewodu
pokarmowego.
Należykontrolowaćstężenieelektrolitówwoso-
czuiwielkośćdiurezytak,abyzapewnićoptymalny
Tabela3i1
Składelektrolitowypłynówwydzielanychdoprzewodu
pokarmowego
Płyn
Sokżołądkowy
Soktrzustkowy
Żółć
Wydzielinajelitacienkiego
Biegunka
Na+
130
140
140
50
80
K+
15
10
5
5
5
mmol/l
Cl-
30-70
140
100
100
60
HCO-
80
40
25
0
0
3
stanhomeostazyprzedoperacją.Chorywstaniehi-
powolemiijestnarażonynaobniżenieciśnieniatętni-
czegowczasiewprowadzania(indukcji)doznieczu-
leniaogólnegoorazprzewodowego(podpajęczynów-
kowegoizewnątrzoponowego).
Reakcjanastresokołooperacyjny(wyzwalany
takimiczynnikami,jakból,lęk,niedotlenienie,
wstrząs,posocznica)przyczyniasiędopowstawania
wieluzaburzeńgospodarkiwodno-elektrolitowej
ikwasowo-zasadowej.Najczęściejchodzituokwasi-
cę(metabolicznąioddechową)orazhiponatremię
zrozcieńczenia.Wreakcjitejuczestniczą:
z
adrenalinainoradrenalina–stymulująkatabo-
lizm(rozpadglikogenu,białekilipidów),
z
hormonadrenokortykotropowy(ACTH)orazgli-
ko-imineralokortykosteroidy(rozpadbiałek
zwytworzeniemwodyendogennej,retencjawo-
dyisodu,zwiększeniewydalaniapotasu),
z
hormonantydiuretyczny(ADH)–zatrzymywanie
wodyisodu.
Jaktopodkreślonowpoprzednimrozdziale,hi-
ponatremiamożemiećgroźnekonsekwencje,ajej
skrupulatnaiostrożnakorektawymagaprzede
wszystkimprowadzeniadokładnegobilansupłynów
wokresieokołooperacyjnym,pamiętającouwzględ-
nieniuwodyendogennejwfaziekatabolizmu.
Podawaniepłynówwczasieoperacjijestściśle
związanezuzupełnianiemutratykrwi,jesttojednak
tematemosobnegorozdziału.Wczasieoperacjiwbi-
lansiestratnależyteżuwzględnićparowanieniewi-
docznezranyoperacyjnej,któreprzydużychzabie-
gachmożewynosićdo500mlnagodzinę.
Wtabeli3.2przedstawionoorientacyjnezapo-
trzebowanienapłynywczasieoperacjizuwzględ-
nieniempokryciazapotrzebowaniapodstawowego,
któreudorosłychwynosi2ml/kgmc./h.
Obliczaniekoniecznejpodażypłynówmawar-
tośćjedynieorientacyjną.Należykierowaćsięrów-
