Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
W.Kozubski(red.),P.Liberski(red.),Chorobyukładunerwowego,Warszawa2003
ISBN83-200-2972-4,©byWydawnictwoLekarskiePZWL2004
16
Chorobyinfekcyjneukładunerwowego
monocytogenesorazKlebsiellapneumoniae,awkra-
jachrozwijającychsiętakżeSalmonellaspplPrzebieg
tychzakażeńjestznaczniecięższy,najczęściejzwią-
zanyzzakażeniemuogólnionym,aśmiertelność
przekracza50%.
Etiologia
Czynnikietiologicznezależąodwieku,stanuimmu-
nologicznegoichoróbwspółistniejących:
zwiek0–4tygodnie:Streptococcusagalactiae,
Escherichiacoli,Listeriamonocytogenes,Kleb-
siellapneumoniae,Salmonellasppl,
zwiek4–12tygodni:Streptococcusagalactiae,
Escherichiacoli,Listeriamonocytogenes,Hae-
mophilusinfluenzae,Streptococcuspneumo-
niae,Neisseriameningitidis,
zwiek3miesiące–18lat:Haemophilusinfluen-
zae,Neisseriameningitidis,Streptococcuspneu-
moniae,
zwiek18–50lat:Streptococcuspneumoniae,Ne-
isseriameningitidis,
zwiek>50lat:Streptococcuspneumoniae,Neis-
seriameningitidis,Listeriamonocytogenes,tle-
nowepałeczkiGram-ujemne,
zstanobniżonejodpornościimmunologicznej:
Streptococcuspneumoniae,Neisseriameningiti-
dis,Listeriamonocytogenes,tlenowepałeczki
Gram-ujemne(wtymPseudomonasaerugino-
sa),
zzłamanie
podstawy
czaszki:
Streptococcus
pneumoniae,Haemophilusinfluenzae,Strepto-
coccuspyogenes,
zurazygłowyioperacjeneurochirurgiczne:Sta-
phylococcusaureus,Staphylococcusepidermi-
dis,tlenowepałeczkiGram-ujemne(wtym
Pseudomonasaeruginosa),
zzastawki:Staphylococcusaureus,Staphylococ-
cusepidermidis,tlenowepałeczkiGram-ujemne
(wtymPseudomonasaeruginosa),Propioni-
bacteriumacnes,Enterococcusfaecalis,
znawracająceiprzewlekłewirusoweibakteryjne
zakażeniawobrębietkanekgłowy,szyiiukładu
oddechowegonaskutekmożliwościprzeniesie-
niazakażeniaprzezciągłość.
WPolsce,takjakwinnychkrajach,wktórychnie
wprowadzonopowszechnychszczepieńprzeciwko
Haemophilusinfluenzaetypubwokresiepo3.mie-
siącużycia,zaponad75%przypadkówbakteryjnych
zapaleńoponodpowiedzialnesąszczepytrzechga-
tunków:Neisseriameningitidis,Haemophilusinflu-
enzaeiStreptococcuspneumoniae.
Neisseriameningitidisreprezentowanajestprzez
12grupserologicznych–A,B,C,W135,X,Y
,Z,
29E,H,I,K,L.Zakażeniaepidemicznesąnajczę-
ściejwywoływaneprzezgrupęA(Afryka)igrupę
C(EuropaiAmerykaPłn.)Obecniedostępnesą
szczepionkiprzeciwkogrupomA,C,YiW135.
WPolscemeningokokisąwiodącymczynnikiem
etiologicznymbakteryjnegozapaleniaopon,aspo-
śródnichnajczęściejizolujesięgrupęB,wobecktó-
rej,zewzględunaniskąimmunogennośćpolisacha-
ryduimożliwośćwywoływaniaautoprzeciwciał,nie
udałosięopracowaćskutecznejszczepionki.
Haemophilusinfluenzaetypubstanowiponad
90%wszystkichizolatówtegogatunkuzpłynumó-
zgowo-rdzeniowego.Wniektórychkrajachstanowi
najczęstszybądźdrugiwkolejnościczynniketiolo-
gicznybakteryjnegozapaleniaoponudzieci.Został
onpraktyczniecałkowiciewyeliminowanywkrajach,
którewprowadziłyszczepionkęHibdokalendarza
szczepień.Izolacjategodrobnoustrojuudorosłych
wskazujenawspółistniejącechorobybędąceczynni-
kamizwiększonegoryzyka.
Streptococcuspneumoniaejestnajczęstszym
czynnikiemetiologicznymuosóbdorosłych,zwłasz-
czapowyżej50.rokużycia,bądźzurazamigłowy
izewspółistniejącymiczynnikamiryzyka(zakażenia
wukładzieoddechowym,asplenia,anemiasierpowa-
ta,alkoholizm,niedożywienieiinne).Reprezentowa-
nyjestprzez90serotypów.Ostatniowprowadzono
narynekkoniugowanąszczepionkę7-walentną,sku-
tecznątakżeudzieciponiżej2.rokużycia.Stosowa-
naodwielulat23-walentnaszczepionkaobejmuje
ok.80%serotypówodpowiedzialnychzazakażenia
wukładzieoddechowym.
StreptococcusagalactiaeiListeriamonocytoge-
neswywołująbakteryjnezapalenieoponwskrajnych
grupachwiekowych.Unoworodkówzakażeniejest
wynikiemprzeniesieniadrobnoustrojówzkanału
rodnegomatkinadzieckowokresieporodowym.
Możeonomiećcharakterpiorunującyzwysoką
śmiertelnością.Udorosłychpo60.rokużyciaczyn-
nikamiryzykasą:cukrzyca,chorobyukładukrążenia
itkankiłącznej,niewydolnośćnerekiwątroby.DlaSl
agalactiaedodatkowymczynnikiemryzykajestpę-
cherzneurogennyiowrzodzeniapodudzi,adlaLl
monocytogenesalkoholizm,atakżespożyciezakażo-
nychwarzyw,mlekaijegoproduktów.
EscherichiacoliiinnetlenowepałeczkiGram-
-ujemnesącorazczęściejizolowanewprzypadkach
bakteryjnegozapaleniaopon,zazwyczajwtedy,gdy
jestononastępstwemurazu,zabieguneurochirurgicz-
negoiuchorychzupośledzeniemukładuimmunolo-
gicznego.Escherichiacoli,zwłaszczazantygenem
K1,jestczęstąprzyczynązakażeniaunoworodków,
wwynikunabyciadrobnoustrojuzeskolonizowanych
drógrodnychmatki.
Staphylococcusaureuszazwyczajwnikadoo.u.n.
naskutekurazówioperacjineurochirurgicznych,
awrazzeStaphylococcusepidermidisstanowinaj-
częstszezakażeniezastawekmózgowych.Śmiertel-
nośćwtakichprzypadkachjestwysokaimożedo-
chodzićdoponad70%.Wprzypadkachzakażeniaza-
stawekczęstoizolujesiętakżeEnterococcusspp.iP.
acnesl
