Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
W.Kozubski(red.),P.Liberski(red.),Chorobyukładunerwowego,Warszawa2003
ISBN83-200-2972-4,©byWydawnictwoLekarskiePZWL2004
26
Chorobyinfekcyjneukładunerwowego
trastemlubMRI.Terapiasprowadzasiędoantybioty-
koterapii(zwyklepoczątkowo,bezwynikówposie-
wu,skierowanejempirycznieprzeciwkoStaphylococ-
cusaureus)zlaminektomiąwykonanąwcelu
drenażuropy.
Ropieńnadtwardówkowy
Wewnątrzczaszkowe
ropnie
nadtwardówkowe
obejmująok.10%wszystkichropninadtwardówko-
wychisązawszewtórnewstosunkudoprocesówza-
palnychwkościachczaszki,najczęściejzapaleniaza-
tokprzynosowych.Obecnienajczęstszesąropnie
nadtwardówkowepowstałewwynikuurazulubinter-
wencjichirurgicznej(do2%wszystkichkraniotomii).
Ropniomnadtwardówkowymmożetowarzyszyćrop-
niakpodtwardówkowyi(lub)zapalenieoponmózgu.
Wewnątrzczaszkoweropnienadtwardówkowewyka-
zująprzebiegpowolny,coodzwierciedlaproces
oddzielaniaoponytwardejodkościczaszkiprzez
gromadzącysięnaciekzapalny.Objawykliniczneto
silny,tępybólgłowy,nudnościiwymioty,zlokalizo-
wanabolesnośćczaszkiigorączka,zwykleprzynie-
obecnościobjawówogniskowych.Wokoło30%
przypadków,zwłaszczapozabiegachneurochirur-
gicznych,obserwujesięhiponatremię.Wewnątrz-
czaszkowyropieńnadtwardówkowyuwidaczniasię
wbadaniuCTjakowzmacniającysięsoczewkowaty
twóroobniżonejgęstości,położonyzwyklepozali-
niąśrodkową.BadanieMRIodpowiadabadaniuCT,
alejestbardziejczułe.Dużeropniemogąwywoływać
efektmasy.Ropniepourazowelubpooperacyjneroz-
wijająsięwmiesiącelublatapozabieguluburazie
izwykleniewykazująobjawówsystemowych.
Etiologiajestpodobnadoprzedstawionejwpod-
rozdzialeoropniachpodtwardówkowych.Zakażenie
jestprawiezawszepowikłaniemzapaleniazatokczo-
łowych,mastoiditis
lub
operacji
czaszkowych.
Wtymostatnimprzypadkuwiodącymczynnikiem
etiologicznym,podobniejakpourazach,jestStaphy-
lococcusaureus.
Ropieńnadtwardówkowyrdzeniajesttogroma-
dzeniesięnaciekuzapalnegowprzestrzeninadtwar-
dówkowej.Ropnienadtwardówkowerdzeniasącho-
robądośćczęstą(3przypadkina10000przyjęćdo
ośrodkówreferencyjnychwUSA).Średniwiekza-
chorowaniawynosiok.50lat(unarkomanówprzyj-
mującychnarkotykidożylnieok.35lat).
EtiologiaibakteriologialRopieńnadtwardówko-
wyrdzeniajestwynikiemszerzeniasięinfekcji
zogniskwskórzeitkankachpodskórnych(czyraki,
owrzodzenianaskutekodleżyn),szerzeniasiękrwio-
pochodnegozogniskodległychluburazurdzenia,
wtymtakżenakłucialędźwiowego.Najczęstszym
czynnikiemetiologicznymjestSlaureus(60–90%
przypadków).Innedrobnoustrojezwiązanezetiolo-
giątopaciorkowce(18%),ElcoliiP
laeruginosa
(13%).Znacznierzadziejizolowanogronkowceko-
agulazo-ujemne,Haemophilusaphrophilus,Nocardia
asteroides,Actinomycesisraelii,Aspergillusspp.
Szczególnienarażenisąnarkomaniużywającydożyl-
nieheroiny.
Badanieneuropatologiczne.Ropieńnadtwardów-
kowymożebyćprocesemostrym(częściej)lubprze-
wlekłym.Wprzypadkuostregoropnianaciekzapalny
nadtwardówkowopołożonejtkankitłuszczowejroz-
ciągasięzwykleztyłurdzeniaprzezkilkasegmen-
tów.Umiejscowienieropniaodzwierciedlabudowę
przestrzeninadtwardówkowejrdzenia–kutyłowi
izbokówjesttoprzestrzeńrzeczywista,zawierająca
tkankętłuszczowąorazpenetrującetętniceisplot
żylny,natomiastzprzodujesttojedynieprzestrzeń
potencjalna.Miejscemszczególnejpredylekcjinacie-
kusąpiersioweilędźwiowesegmenty,gdzieprze-
strzeńtajestnajszersza,natomiastszyjnyodcinek
rdzeniajestszczególnieczęstozajętyunarkomanów,
coprawdopodobnieodzwierciedladrenażlimfatycz-
nyiżylnyzkończynygórnej.Naciekwywołujekom-
presyjnąmartwicęrdzenia;możebyćonatakżewyni-
kiemzakrzepicynaczyńzaopatrującychrdzeń.
Objawykliniczne.Chorobarozwijasięwciągu
dni,tygodni,anawetmiesięcy.Ostrepojawieniesię
objawówsugerujehematogennądrogęinfekcji,nato-
miastprzebiegpowolny,szerzeniesięprzezciągłość.
Pojawiająsięsilnebóleodcinkalędźwiowo-krzyżo-
wego,gorączka,bóległowy,sztywnośćkarkuiobja-
wyoponowe,bólekorzenioweopisywanejakonszok
elektryczny”,zniesienielubwygórowanieodruchów
ścięgnistych,objawBabińskiego,wreszcie,objawy
poprzecznegouszkodzeniardzenia,którerozwijają
sięwkilkadnipopojawieniusięobjawównkorzenio-
wych”.Opukiwanieskórynadrdzeniemwywołuje
miejscowąbolesnośćwprojekcjitrzonówkręgów.
Śmiertelnośćwynosiok.30%wostrych,aokoło
10%wprzewlekłychprzypadkach.U50%chorych,
uktórychporażenieutrzymujesiędłużejniż48h,
występujetrwałeporażenierdzeniaiśmierć.
Badanialaboratoryjne.Wekrwiobserwujesię
leukocytozęipodwyższoneOB.Płynmózgowo-rdze-
niowywykazujezmianynieswoiste:ksantochromię,
pleocytozę
od
kilku
do
kilkuset
komórek/Pl
izwiększonestężeniebiałka(100–1500mg/dl).Bar-
dzowysokapleocytozasugeruje,żeigładonakłucia
znalazłasięwobrębieropnia.Płynmożebyćjednak
niezmieniony.Zwykłebadaniertgnieuwidacznia
ropnia,natomiastmożewykazaćzwężenieprzestrze-
nimiędzykręgowychizajęcieprzezproceszapalny
trzonów,wpostacizatarciagranicdolnychjednego
ztrzonówigórnychnastępnegoznich.Mielografia
uwidaczniacałkowity(80%przypadków)lubczę-
ściowyblokprzestrzeninadtwardówkowej(stężenie
białkawynosiwówczas>350mg/dl).Uchorych
zszerokąprzestrzeniąnadtwardówkową,gdyropień
powodujeodkształceniezawartejwniejtkankitłusz-
czowej,anierdzenia,ropieńmożebyćniewykrywal-
ny.BardziejczułejestbadanieCTzkontrastemlub
MRIzewzmocnieniemgadoliną,któreuwidaczniają
