Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
W.Kozubski(red.),P.Liberski(red.),Chorobyukładunerwowego,Warszawa2003
ISBN83-200-2972-4,©byWydawnictwoLekarskiePZWL2004
Borelioza(chorobazLyme)
69
Borelioza(chorobazLyme)
PawełP
lLiberski,StanisławaTylewska-Wierzbanowska,MirosławJlMossakowski
Wprowadzenie
ChorobazLyme(nazwapochodziodmiejscowości
OldLymewConnecticut,USA;Lymedisease,LD)
jestwywołanaprzezkrętkiBorreliaburgdorferi(opi-
sanew1983r.przezW.BurgdorferazRockyMoun-
tainLaboratories,Hamilton,Montana)zbliżonedo
Treponemapallidum.WodróżnieniuodTreponema
możnajehodowaćnasztucznychpodłożachbakterio-
logicznych–np.przezkilkamiesięcyw340Cna
podłożuBarbour-Stoener-Kelly(BSK).WEuropie
znanybyłoddawnatzw.zespółBannwartha–limfo-
cytarnezapalenieopon,któremutowarzysząporaże-
nianerwówczaszkowychibolesnyzespółwieloko-
rzeniowy.KrętkiizolowanewEuropie(pozaBlburg-
dorferisensustrictorównieżBlafzeliiiBlgarinii)
mogąwykazywaćwiększyneurotropizmniżBlburg-
dorferisensustricto,stądwyższyodsetekpowikłań
neurologicznych(neuroborelioza).
Epidemiologia
Borreliaburgdorferijestrozpowszechnionazarówno
wEuropie,jakiwAmerycePółnocnejorazwpołu-
dniowymobszarzeazjatyckiejczęściRosji,wChi-
nachiwJaponii.Przenoszonajestprzezkleszcze(w
EuropieIxodesricinus,wAzjiIxodespersculatus).
Rezerwuaremkrętkówsąmałegryzonie.Chorobaby-
łaopisywanatakżewAfryce,AustraliiiwAmeryce
Południowej,aleBlburgdorferiniejestopisywanana
tychobszarach;wAustraliiopisywanoinnegatunki
borelii.
Neuropatologia
–rumień
wędrujący
(erythema
migrans,
EM)
(ryc.1.20).Jestonzwyklepłaski,alemożebyćwy-
pukły.Swędzenieibolesnośćwobrębiezmianypier-
wotnejsąrzadkoopisywane;środkoweprzejaśnienie
może,aleniemusi,występować.Wokoło25%przy-
padków,wwynikurozsiewukrętkówdrogąkrwiopo-
chodną,tworząsięwtórne,obrączkowatewykwity,
zwyklezaoszczędzającedłoniowepowierzchnierąk
ibłonyśluzowe,którymtowarzyszyzmęczenie
(50%),bólemięśniowe(44%),dreszcze(42%),go-
rączka(39%),sztywnośćkarku(35%),uogólniona
limfadenopatia(23%),zapaleniegardłaipowiększe-
nieśledziony.Innązmianąskórnąwprzebiegubore-
liozyjesttzw.lymphocytomalublymphadenosisbe-
nignacutis–czerwonazmianawpostacimałego
guzkalubnacieku(ang.plaque)wielkościkilkucm,
utworzonegozhiperplastycznychgrudekchłonnych
zawierającychkrętki.Zmianataczęstoumiejscawia
sięnapłatkuuchalubbrodawkachsutkowych.
Kolejnymzajętymnarządemjestserce(1–4%
chorych),gdzierozwijasięzapaleniemięśnia,obja-
wiającesięblokiemprzedsionkowo-komorowym
ozmiennymnasileniu.Wkilkuprzypadkach,wktó-
rychwykonanobiopsjeserca,wykazanoobecność
tworówprzypominającychkrętki.
Wciągunastępnychkilkumiesięcy,zwykle6(od
4dnido2latodwystąpieniaEMwprzypadkuzaka-
żeńnaterenieAmerykiPółnocnej),następujeobjęcie
procesempatologicznymstawów(10–90%chorych).
Zwyklezajętesą2dużestawy,np.nadgarstka,łok-
ciowylub,zwłaszcza,kolanowy.Stawydotknięte
procesemchorobowymsąobrzęknięte,gorąceibole-
sne,niekiedyjednakbolesnośćjestminimalna.Bada-
niepłynustawowegowykazujezwiększonąliczbę
Wynikibadańneuropatologicznychniesąznane.Ba-
danieMRIwykazujezmianyodpowiadająceokoło-
komorowejdemielinizacji(takjakwstwardnieniu
rozsianym).Należyprzypuszczać,żewoponachpo-
jawiająsięnaciekilimfocytarne.Krętkiuwidocznio-
nowpojedynczymprzypadkubiopsjimózgu.Wner-
wachobwodowychspotykasięnaciekizapalneoraz
mieszanezmianydemielinizacyjno-aksonalne.
Objawykliniczne
Objawyukładowe.Okresinkubacjiwynosiodkilku
dnido1miesiąca–wmiejscuugryzieniaprzez
Ryc.1.20.Typowyobrączkowatyrumieńwprzypadkubo-
kleszczapojawiasięczerwonaplamkalubgrudka,
reliozy(dziękiuprzejmościprof.Z.Dziubka,InstytutCho-
którarozszerzającsiętworzyobrączkowatytwór
róbZakaźnychiPasożytniczychAMwWarszawie).
