Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
1.2.Ciągłośćizmienność
29
człowiekapodważaN.Chiaromonte[2014,s.50–51],upatrującwchęciprzeobrażania
pragnieniagwałtunatymcojest,pragnieniapodyktowanego„brakiemwiarywprostotę
istniejącychrzeczy”,wnaturalnyrytm,wniezależnąodczłowiekadynamikędziejów.
Trybzachodzeniazmianomówimyponiżej,poddającichtempoicharakterpróbie
dalszychrozumowańirefleksji.
Nieodzownewydadząsiębezsprzeczniewtejkwestiidługieszeregiczasowe,na
podstawiektórychzmianyiichreperkusjestająsięczytelne,azałożonahipotetycznie
ciągłośćewentualniedowieśćsiędajenabogatymtleporównawczym.Wówczasto
dopieromożesięuwidocznićistotowakomplementarnośćciągłościwobeczmienno-
ści,atakżeuzyskasięspodziewane,merytorycznepokryciem.in.dlaideirenesansu,
kumulacjiczywielowarstwowości.
Niniejszypassusdopełnijmyaspektemprzestrzennym,upostaciowionymwnie-
ustannejoscylacjimiędzystałymaniestałym,międzycentrumustalonychwartości
adomenąwolnościizmienności,międzymiejscemaprzestrzenią.„Istotomludzkim
potrzebnejestzarównomiejsce,jakiprzestrzeń.Życieczłowiekajestdialektycznym
ruchemmiędzybezpiecznymschronieniemaprzygodą,przywiązaniemawolnością”
[Tuan1987,s.75].
Ciągłośćwzmienności–czyliasumpt
Zwykłosięprzyjmować,żenicsięniedziejebezprzyczyny.Takiemudosyćpowierz-
chownemustwierdzeniuwartosięprzyjrzećdokładniejzuwagichociażbynadoniosłe
implikacje.Dociekaniespiritusmovenszdarzeńidziałań,racjizaistnieniaprzedmiotów
istanówrzeczywistościdatujesięoddawiendawna,gdysięgnąćkudziejommyśli
ludzkiej;apytanie„dlaczego?”,jaksięwydaje,towarzyszyłoczłowiekowiniemalod
zawsze.Niewolnaodpodobnychperegrynacjiintelektualnychokazujesięhistoria
namysłunadciągłościąizmiennością.„Wśródrozlicznychproblemówistniejąrów-
nieżtakie,którepodlegajązmianie,leczwłaśniedlategotrwają.Zmieniająsię,gdyż
ciąglewłączająsiędonichnoweidee;trwają,gdyżzawierająwsobiecoś,copozostaje
icoczyni,żehiatusmiędzytymiideaminiejesttakprzepastny,jakbysiętowyda-
wałowpierwszymmomencie”[Skarga1989,s.69–70].Odnotujmyzatemtrwanie
dziękizmienności.
TaleszMiletuprzekształcaniesięmateriipróbowałobjaśniaćprocesamitransfor-
macjijednejrzeczywdrugą,Anaksymanderzaśstawaniesięprzypisywałwyłanianiu
sięprzeciwieństwpowodowanemuwiecznymruchem[Tatarkiewicz1999a,s.28].
Ruchtakże–wedleśw.Augustyna–mapozostawaćsiłąsprawczączasu,któryróżni
sięodnieskończonegotrwaniawiecznościwciążobecnymmobilnymimpulsemzmiany
[Pelikan1986,s.38].ZrespektemodnosiłsiędoruchurównieżG.W.F
.Hegel[1994,
s.383],rozumiejącjegopotencjałwrównoczesnymbyciuiniebyciuwdanymmiej-
scu,naczymzresztąmiałabyćbudowanaciągłośćprzestrzeniiczasu,czyniącaruch
wogólemożliwym.Toteżruchjakowielkośćfizycznaodpowiadałbyzaaktualne
uposażenieuniwersum(wyłączywszyzapewnetejegofragmenty,gdziedochodzido
najniższejmożliwejtemperaturyweWszechświecie,czylizeraabsolutnego,kiedyustają
