Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
16
Artykuły
machszerokopojmowanejrefleksjiwłaściwejhumanistyce-myśleniuokondy-
cjiczłowieka,jegoświecie,sensieżyciaisposobach,stylachżycia16.Tostanowi
ogromnydorobektradycjimyślipedagogicznej,dorobekcennyrównieżwspół-
cześnie.Topotwierdzeniewięzipedagogikizhumanistyką,ajednocześniewy-
znaczniktożsamościpedagogiki.
Czasformowaniasięnaukowejtożsamościpedagogiki
Splotróżnychzjawisk-m.in.upowszechnianieoświatywwielkichmonar-
chiacheuropejskich,powstawanieirozwójrozmaitychgałęziprzemysłuizwią-
zaneztympotrzebyrynkupracy,aletakżedążenialudzidouzyskaniadostępu
dooświatyiawansuspołecznego,chęćosiągnięcialepszychwarunkówżycia,
arównieżzabieginoświeconych”monarchów,elitwładzy,abyzapomocąoświa-
tyoddziaływaćnaludność,sprzyjał-jaksięokazało-corazwiększemuzain-
teresowaniuzagadnieniamioświaty.Toprowadziłodoożywieniadyskusji,pro-
ponowaniaróżnychdziałańoświatowych.Nagrunciefilozofiiizodwołaniami
doróżnychnauk(m.in.naukprzyrodniczych)wyłaniałasięswoistafilozofia
oświaty.WwiekuXIXzaczęłysięformowaćpoczątkipedagogikijakonauki,
dyscyplinynaukowej.Sięgano,oczywiście,dopracwcześniejszych-wspomnia-
nychjużklasykówmyślistarożytnej,odrodzeniowej,oświeceniowej.Niesposób
jednoznacznieokreślić,odkiedyuprawnionejesttraktowaniepedagogikijako
samodzielnejdyscyplinynauki.Zapewnepozostanietosprawądyskusyjną.Je-
ślijednakpowracamydopostacikreującychważneiszerokouwzględnione
wpraktyceedukacyjnejkoncepcjeteoretyczneimodelekształcenia,towśród
wieluszczególnemiejsceprzypadaJohannowiFriedrichowiHerbartowiiJohno-
wiDeweyowi.Pierwszystworzyłspójnysystemteorii-etycznej,psychologicz-
nejidydaktycznej-oraz(wdużejmierzezaprzyczynąswoichzwolenników
inastępców-WilhelmaReina,TuiskonaZilleraiOttonaWillmanna)wywarł
wpływnamodeledukacjiszkolnej.Drugi-początkowozaangażowanywpo-
znawanieteoriiherbartowskich,członekTowarzystwaHerbartowskiego-stwo-
rzyłprzeciwstawnąherbartyzmowifilozofięedukacyjnąipoddałjąweryfikacji
wpraktyceszkółeksperymentalnychnapoczątkuXXwieku.Równieżpropozy-
cjeJ.Deweyawywarły(iwciążwywierają)wpływnapraktykękształcenia.
PrzełomXIXiXXwiekuokazałsięczasemwyodrębnieniasięzfilozofiita-
kichnaukjakpsychologia,socjologia,atakżepedagogika.Wtedyteżukształto-
wałysiędwamodeleuprawianiapedagogiki-jedenpozostawałwfilozoficznej
16Piszęotymrównieżm.in.wtekście:Filozofaipedagogika-tradycjeiwspółczesność
związkówinspirującychteorięipraktykęedukacyjną.nColloquiaCommunia”2003,nr3(75).
