Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
TadeuszLewowicki:Tożsamośćpedagogiki…
15
dominowałyideehumanistyczneprzejmowanezczasówstarożytnych.Średnio-
wieczebyłoepokązdominowanąprzezreligięifilozofięchrześcijańskąwod-
mianachodrzucającychwcześniejszeideehumanistyczne.Przytoczonejużsłowa
Protagorasa-podkreślająceszczególnemiejsceiznaczenieczłowieka-pozo-
stawaływsprzecznościzpanującymiwówczasśredniowiecznymipoglądami,
doktrynami,koncepcjamiczłowiekaiświata,wizjamiżycialudzi.Chrześcijań-
stwotamtejepokinaswójsposóbokreśliłosensżycia,ideałyicelewychowania,
ukształtowałowłasnykanontreścikształceniaiwychowania,narzuciłometo-
dyiformywychowania.Alerównieżwśredniowieczupowracaływątkitroski
orozwójikształcenieczłowieka,powracałysporyoistotęwychowania.Wzma-
ganiachwładzświeckichikościelnychonrząddusz”ważnemiejscezajmowa-
łaoświata.Średniowieczebyłoczasemtworzeniasieciszkół,azjawiskiemsta-
nowiącymniezwykłyimpulsdorozwojunaukibyłotworzenieuniwersytetów.
Wuniwersytetachrozkwitłaeuropejskanauka,auczenistalisięstrażnikami
dążeńdoprawdy,wolnościmyśli,niezależności.Uniwersyteckiewspólnotyna-
uczycieliiuczniów-nuniversitasmagistrorumetscholarum”-stałysięspo-
łecznościamikreującymiiupowszechniającymiwiedzę,alerównieżtworzącymi
iupowszechniającymiwzoryedukacji,instytucjiedukacyjnych,etosuludziwy-
kształconych.
Epokinastępne-odrodzenieioświecenie-wyraźnienawiązujądostaro-
żytnychideihumanistycznych.Licznenowenurtyfilozoficzneizwiązaneznimi
koncepcjewychowaniaprzyczyniłysiędorozwojurefleksjioideałachicelach
wychowania,treściachkształcenia,uwarunkowaniachrozwojuiuczeniasię.
Znalazłotoodbicietakżewpowoływaniuinstytucjioświatowych,modelach
tychinstytucji,metodach,środkachiformachkształceniaorazwychowania.
Wmyśleniuowychowaniuikształceniuujawniałsięwpływpoglądówfilozoficz-
nychdotyczącychsensużycia,naturyczłowieka,możliwościisposobówpozna-
waniaświata.
Wątkifilozoficznejrefleksjioczłowieku,atakżewątkipedagogiczne-od-
noszącesiędowychowania-podjęlilicznimyślicieletamtychczasów-m.in.
VittorinodaFeltre,ErazmzRotterdamu,JuanLuisVives,TomaszMorus,Jan
AmosKomeński,JohnLocke,potemm.in.JeanJacquesRousseau,JohannHein-
richPestalozziiwieluinnych.WPolscepowstałypracem.in.SzymonaMa-
rycjusza,AndrzejaFryczaModrzewskiego,awnastępnejepocepraceKomi-
sjiEdukacjiNarodowej.Myślpedagogicznaipraktykaoświatowapozostawały
wlicznychkoneksjachzideamihumanistycznymi,ideamistanowiącymispuści-
znęstarożytnościoraznawiązującymidotejspuściznykoncepcjamihumanizmu
odrodzeniowegoioświeceniowego.
Dziejemyślipedagogicznejipraktykioświatowej,rzeczjasna,nieprzebie-
gałybezkonfliktowo.Odżywałyspory,wprowadzonoróżnerozwiązaniakwestii
oświatowych.Ideehumanizmuniezawszeiniewszędziecieszyłysięzrozumie-
niemiakceptacją.Różnenurtymyślipedagogicznejmieściłysięjednakwra-
