Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
TadeuszLewowicki:Tożsamośćpedagogiki…
17
tradycjispekulatywno-intuicyjnej,drugiopierałsięnabezpośrednimpoznaniu
rzeczywistości,naempirii17.Zbiegiemlatzfilozofiiwyodrębniałysięinnena-
uki,apedagogikanawiązywaładoichdorobku,pozostającjednakwrodzinie
naukhumanistycznych.Związkizinnyminaukamiowocowałypowstawaniem
różnychnurtówwuprawianiupedagogiki-nurtuczyorientacjifilozoficznej,
psychologicznej,socjologicznej,kulturowejitd.Wtymtekście-otożsamości
pedagogiki-podkreślićnależy,żetakjakwcześniejpedagogikapozostawała
wobszarzeszerokorozumianejhumanistyki,takrównieżjakonaukanależała
doobszarunaukhumanistycznych-niezrywającwięzizrefleksjąwłaściwąhu-
manistyce(refleksjąwykraczającąpozaramynauki).Tokolejnyśladwiodącydo
określaniatożsamościpedagogiki.
PrzemianypedagogikiwXXwieku
Poprzedniestulecieprzyniosłowielezjawisk,którewmniejszymlubwięk-
szymstopniukształtowałotożsamośćpedagogikijakodyscyplinynaukhu-
manistycznych.Wspomnianenurty-spekulatywno-intuicyjnyiempiryczny
-ulegałyprzeobrażeniomiuszczegółowieniomwrazzrozwojeminnychnauk
humanistycznych.Pozaorientacjamiteoretycznymiibadawczyminawiązują-
cymidopsychologii,socjologii,naukokulturze,filozofii,naukbiologicznych
imedycznych(iinnych)uformowałysięróżneideologieoświatowe,prądyikie-
runkipedagogiczne.Wsyntezachobejmującychgłówniepierwsząpołowęstu-
leciawymieniasięogólnezałożeniaiodmianypraktykiłączonezkierunkami
pedagogiki.Sątom.in.prądyikierunki:naturalistyczno-liberalny,socjologizm,
pedagogikakultury,pedagogikareligijna,pedagogikamaterializmupedagogicz-
nego18,pedagogiki:eksperymentalna,personalistycznaispołeczna19,systemy:
chrześcijański,socjalistyczny,racjonalistyczny,liberalny20.Wliteraturzepeda-
gogicznejznaleźćmożnainnetypologie-nawiązującenp.donurtówpsycholo-
gicznych,socjologicznych,filozoficznych.Wtymmiejscuniejestnajważniejsze
przywoływanierozmaitychtypologii.Istotnejestto,żedostrzeganeprądy,nurty
czykierunkisąwdużejmierzepochodnąpropozycjiprzyjmowanychzróżnych
naukhumanistycznych.
17Piszęotymm.in.wrozprawie:Szkicdodziejówmetodologiipedagogiki.W:Problemy
współczesnejmetodologii.Red.J.Krajewski,T.Lewowicki,J.Nikitorowicz.Olecko:Wszech-
nicaMazurskawOlecku,KNPPAN,2001.
18Por.L.Chmaj:PrądyikierunkiwpedagogiceXXwieku.Warszawa:PZWS,1962.
19Por.K.Sośnicki:RozwójpedagogikizachodniejnaprzełomieXIXiXXwieku.Warszawa:
PZWS,1967.
20S.Kunowski:Podstawywspółczesnejpedagogiki.Łódź:WydawnictwoSalezjańskie,1981.
