Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Polskiflwielkiświatwarszawski”oczamiInflantczyka
Rezydencjeflwielkiegoświatawarszawskiego”
13
Schulzpodkreśla,żepałaceidomyWarszawy,którepowstaływdrugiej
połowieXVIIIwieku,byłyzwyklewzniesionezgodniezówcześniepanującym
gustem,trwałeikomfortowe.Pamiętnikarzwskazuje,żewWarszawieznaj-
dowałosię–wrazzZamkiemKrólewskimiinnymigmachamipublicznymi
–okołoosiemdziesięciunowowybudowanych,wspaniałychpałaców(Podróże
Inflantczyka...,s.57).Innerezydencje,powstałewprzeszłości,znacznieróżniły
sięodwspółczesnych,szczególniearchitekturą,budulcemorazużytecznością:
PałaceidomyWarszawynowowzniesionewwiększejczęścisąsma-
kowne,trwałeiwygodniezbudowane;costare,maprzymiotyiwady
dawnymgmachomwłaściwe.Pierwszeznichzwykleskładająsię
zobszernegopodwórzazkształtnymcorpsdelogis,zdwóchbocznych
skrzydełiforemnejkratyodwjazdu;drugiemającharakterswejepoki,
prostotę,trwałość,wyniosłośćipodobnesąnapółdozamków,przez
półdoklasztorów.Rodzajbudowlimurowanychprzypominaberliń-
skie,drewnianesąpodobnedochatpowsiachczeskichlubdworów
waltemburskichlasach.Cegłaiwapnoskładająsięnapierwsze;na
drugiebelkigrube,kładzionenaglinęimech.
PodróżeInflantczykał,s.55
WedługSchulza,każdamagnackarodzinaposiadaławWarszawieprzy-
najmniejjedenprywatnypałac,wsumiestolicamiałaichliczyćsześć-
dziesiątjeden(bezpublicznych),różnejwielkości,różnorodnieurządzonych
izadbanych,wybudowanychprzezsamychmagnatówwedługindywidual-
nychprojektówbądźkupionych,odziedziczonychczywygranych(jakpałac
GurowskichprzyulicyZakroczymskiej),czasemobciążonychdługami,anie-
kiedyoddłużonychprzezrodzinę.Inflantczykczęstopodkreślaświetność
stołecznychbudowli,wymieniateżwłaścicieliprywatnychpałaców,mających
znaczeniewżyciuflwielkiegoświatawarszawskiego”:
NaKrakowskimPrzedmieściu:pałaceCzartoryskich,Ogińskich,
Radziwiłłów,Lubomirskich,Czapskich,Poniatowskich.
PrzyAleksandryjskiejulicy:Karasia,Dłuskich,Gozdzkich.
NaNowymMieście:BranickichiSułkowskich.
PrzyMazowieckiej:Krasińskich.
PrzyKrólewskiej:Ostrowskich,Małachowskich.
PrzySenatorskiej:Zamojskich,Dembińskich,Jabłonowskich,Pociejów,
Czartoryskich,Ogińskich,Potockich,Ponińskich.
