Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
20
AgataRoćko
Wśródflwielkiegopolskiegoświata”–jakzauważyłSchulz–wyprawydo
Włochbyłynajbardziejpopularne,ponieważPolacyflsmakmająwykształcony
isztukęlubią”,dlategozwiedzająnajczęściejWenecję,Florencję,Rzym,Neapol.
Świadczytojednakotym,żeniewszyscypodróżowalibezceluigruntownego
przemyśleniatrasywyprawy(jakczęstopodkreślał),mimodługiegoflbawienia”
ioddawaniasięrozrywkomwwielumiastachItalii:
WeWłoszechpogłówniejszychmiastachznajdująPolacyszlachtętutej-
szą,któradlaobcychjestżyczliwąiprzyjmujeodnichucztywswoich
własnychhotelachwyprawianelubchętnieogrywa;bawiąsięwłoskimi
conversazionizgorzkąherbatąimdłymisorbeti,biorącchętniebiletyna
loterięobrazów,sukniizegarków,uartystówrekomendowanychnie
targującsięobrazykupują,anaostatku,przyodjeździe,zawszystkie
dowodygościnnościjeszczepaniądomuzmuszajądoprzyjęciakosz-
townegoprezentu12.
PodróżeInflantczykał,s.156
AnalizującpolskiepodróżepodkoniecXVIIIwieku,Schulzdochodzido
wniosku,żePolacyzaniedbująedukacjęekonomiczną,niezdobywająpoży-
tecznychwiadomości,ważnychiprzydatnychdlakrajuorazdobroczynnych
dlapoddanychwróżnychdziedzinach–wrolnictwie,przemyśle,whandlu
czywnauce13.Natomiastdobrzewykorzystujązagranicznewyjazdywinnych
celach,jaknaukajęzykówobcych,przyswajanieobyczajóworazzwyczajów
panującychwdanymkraju,poznawaniedziełartystycznychorazzdobywanie
wiedzyosztuceantycznejiwspółczesnej.Potrafiąteżznaleźćsięwwielkim
świeciezagranicą,ponieważ
architekta]KMStanisławaAugustaPoniatowskiego1784-1786.Wyborudokonałaizfrancuskiego
przeł.,[wstęp,przypisyorazwybórilustracji]B.Zboińska-Daszyńska.Kraków1970,s.12–18.
WświetletychspostrzeżeńorazrelacjiAugustaMoszyńskiegoiinnychówczesnychwojaże-
rówobserwacjeFriedrichaSchulzasąbardzotrafne.
12Por.uwaginatematwłoskichpodróżyPolakówwksiążceTomaszaMikockiego:Àla
recherchedel!artantique.LesvoyageurspolonaisenItaliedanslesannées1750-1830.Wrocław
1988,s.50–92.Zob.teżM.Loret:ŻyciepolskiewRzymiewXVIIIwieku.Rzym1930,s.249–250;
M.E.Kowalczyk:ObrazWłochwpolskimpiśmiennictwiegeografcznymipodróżniczymosiemnastego
wieku.Toruń2005,s.56–90.Autorkaostatniejzwymienionychpublikacjianalizujepolskie
piśmiennictwopodróżniczedotycząceWłochiukazujezwiązaneztymróżnezainteresowania
Polaków–odartystycznychpospołeczne.
13Por.M.Bratuń:„Tenwykwintny,wykształconyEuropejczyk”.Zagranicznestudiaipodróże
edukacyjneMichała]erzegoWandalinaMniszchawlatach1762-1768.Opole2002,s.197–199.
NaprzykładMniszechsporządziłniezwykleinteresująceObservationssurRomepolitique,co
świadczyoróżnorodnościiszerokimspektrumspostrzeżeń,jakieczynionopodczaspolskiego
grandtour.
