Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
14
AgataRoćko
PrzyMiodowej:Radziwiłłów,Młodziejowskich,Branickich,Mnisz-
chów.oooo
PrzyDługiej:Ogińskich,Mycielskich.
NaLesznieOssolińskichinakoniec,przyZakroczymskiejulicy,
Sapieżyński.
PodróżeInflantczykał,s.67
Jednocześniepamiętnikarzzwracauwagę,żeoprócz,zwyklezadbanych,
pałacówwWarszawiemagnaciposiadalidobraziemskiewrazzdworamiczy
zamkami,wktórychgospodarowalirządcyidzierżawcy.Zdarzałosię,iżadmi-
nistratorzynadużywalitamswojejwładzy,zwłaszczażewysokourodzeniwła-
ścicielerzadkojeodwiedzaliiosobiścienadzorowalizewzględunaoddalenie
majątkówodstolicy.TenstanrzeczySchulzłączyłzporządkiemobowiązują-
cymwRzeczypospolitej:
Owazasadaprawna,żepolskiszlachcicnieuwłaczającswejgodności
niemożesięsamosobiściezajmowaćsprawamihandlowymi,pienięż-
nymi,rzemiosłemiżenabywaćonichwiadomościgruntownychnie
mapotrzeby,jestprzyczynąniedostatecznegogospodarstwarolnego,
małychzniegodochodów,nieładuwgospodarstwach,nadużyćwza-
rządziedomowym,oszukaństwzestronyrządcówidzierżawców,ana
ostatekzłegostanufinansowegowszystkichdomówpolskichwogóle,
przezcowłaściwemajątkowepołożenienawetnajmajętniejszychtak
jestwątpliwym,żenietylkosampan,alemniejjeszczejegooficjaliści
mająjasneonimpojęcie.
PodróżeInflantczykał,s.150
Tęopinię,niecoprzesadzoną4,choćniecałkiempozbawionątrafności,
pamiętnikarzdokumentujefaktem,iżwieledworówwróżnychdobrachroz-
sianychpocałymkrajuwyglądałoimponująco,aletylkozdaleka.Zarządcy
zaniedbywalizwłaszczastarezamki,wymagająceciągłejrenowacji,azwykle
niszczały,ponieważzrzadkabyłyzamieszkałeprzezwłaścicieli,którzyprzy-
wozilizesobąniezbędnewyposażenie:
Wieledworówwyglądawcaledobrze,sąrozległe,znajdująsięprzy
nichrozległeogrodyisady,alezbliżywszysięwdziedzińcachzoba-
czyszrosnącetrawy,oknapozalepiane,awogrodachdrzewazdziczałe
jakwlesie.Jeśliwłaścicielprzyjeżdżanaczaskrótki,naprędceoczysz-
czająmutyle,iletrzebapokojów,starająsięzabezpieczyćodwiatru
4Por.M.Leśniakowska:]akbudowano„polskidwór”?W:Dwórpolski.Architektura,tradycja,
historia.Red.A.Górska.Kraków2006,s.7–48.
