Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
16
AgataRoćko
fabrykipałacówmurowanych,wozdobieikształciezzagranicznymi
walczących5.
Znajdujetowyrazrównieżwpolskiejsatyrzeczasówstanisławowskich,
wktórejwkrzywymzwierciadleodbiasięmarnotrawstwożonmodnych
orazgalantów,fircyków,flparyżanpolskich”,flprzesadzonychszlachciców”.
Otowjakisposóboichstosunkudotradycjiidziwacznychupodobaniach
nowomodnychpisałIgnacyKrasicki:
flŚmiejąsięzstarychgratów,ajakbypobłądził,
Wyszydzająwiekdawny,nowyrzeszachwali.
Liczneprzodkówportretywyrzuconozsali,
Natychmiast,żezbytwielka,ścieśniajągmachstary:
Czteryzniejgabinetyidwabuduary,
[ł]
Jużsięprzezprzedpokojeledwoktoprzeciśnie;
Tenustawiapagodychińskienakominie,
Tenperskiegirydony,ówjapońskieskrzynie,
Pełnomuszlówzamorskich,afrykańskichptaków,
Wrzeszcząwklatkachpapugi,krzykszczygłów,świstszpaków,
Biezegarkuranty,amisterneflety
Cokwadrans,cogodzinadudląmenuety”6.
Marnotrawstwo,w.60–64,72–78
FriedrichSchulzzwracatakżeuwagę,żezpowoduzamiłowaniadoorien-
talnegoprzepychuifantazjiwwieludziedzinachmagnaciczęstoflszafują
groszem”,począwszyflodsuknidoszpilki”,skorowszystkodlawystawności,
splendoru,majestatuswojegoroduorazposłuszeństwamodziesprowadzają
zzagranicy.DlategowłaśniepałacwWarszawie–wedługobliczeńpodróżnika–
kosztowałwówczaswięcejniżpodobnywGenuiczywRzymie,choćtamzostał
zbudowanyzlepszychmateriałów:wGenuizkamieniazLavagna,awRzymie
ztrawertynu(PodróżeInflantczyka...,s.215–216).PozatymwPolsceksiążki
idziełasztukibyłyopołowędroższeniżweFrancji,WłoszechczyNiemczech,
dlatego:flAmatorstwoksiąg,bibliotek,artystycznychzbiorówdroższeteżtutaj,
a–cozatymidzie–kształcenieduchaismaku”(PodróżeInflantczyka...,s.217).
ZdaniemInflantczyka,wychowanieikształceniedzieciorazopiekanadnimi
5J.Kitowicz:OpisobyczajówzapanowaniaAugustaIII.WstępM.Dernałowicz.Red.
naukowa,komentarziwybórilustracjiZ.Goliński.Oprac.tekstu,indeksyzestawiła
A.Skarżyńska.Warszawa1985,s.270–271.
6I.Krasicki:Marnotrawstwo.W:Idem:Dzieławybrane.T.2.Oprac.Z.Goliński.Warszawa
1989,s.22.
