Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
36
11Controllingjakosystemzarządzaniaprzedsiębiorstwem
controllerajakoczłonkamanagementu,aniesamodzielnąjednostkę.Coraz
większegoznaczenianabieracontrollingstrategiczny.Dynamiczniezmienia-
jącesięśrodowiskoprowadzidotego,żeszczegółoweoperacyjneplanowanie
ikontrolanaskutekzmianwotoczeniutracąszybkoswojąaktualnośćimogą
ograniczaćelastycznośćdziałaniamanagementu,wodróżnieniuodplanowania
ikontrolistrategicznej(Holland-Letz2009,s.11–13).
Ewolucjacontrollinguniemieckiegodokonywałasięoddominacjikalkula-
cyjnegospojrzenianarachunekkosztów(lata50.XXw.),poprzezraportowanie,
budżetowanie,kontrolębudżetuianalizyporównawcze(lata60.XXw.),po
wzrastającąpozycjęstanowiskacontrolleraijegozadańściślezmierzających
dowspółkształtowaniapolitykioperacyjnejistrategicznejprzedsiębiorstwa.
Rachunkowośćfrancuskazdwóchpowodówróżniłasięodanglosaskiejinie-
mieckiejpoziomemnaciskunawynikfinansowy.Pierwszypowódtostosunkowo
małeznaczenieFrancuskiejGiełdyPapierówWartościowychwfinansowaniu
ekspansjiświatowegobiznesu,drugizaśtospecyfikazatrudnianiananajwyż-
szymszczeblumenedżerówoprofiluinżynieryjnym.Zmniejszałotoznaczenie
bieżącegozysku,apotęgowałodługoterminowycel,czylirozwójfirmy.Wtym
okresienieistniaławeFrancjiżadnaorganizacjaoficjalniereprezentująca
specjalistówwzakresierachunkowościzarządczejicontrollingu.Stowarzy-
szeniaskupiająceinżynierówzbranżprzemysłowychdebatowałynatematy
dotyczącerachunkowościwtymsamymstopniucośrodowiskospecjalistów
zdziedzinyrachunkowości.Możetowdużejczęściwyjaśniaćzjawiskoistnienia
dwóchróżnychpodejśćdowykorzystaniainformacjizzakresurachunkowości
zarządczej.Stowarzyszeniainżynierówzsektoraprzemysłowegoaktywnie
działaływruchuokreślanymnazwą„zarządzanienaukowe”(scientificmana-
gement).Swojeprzemyśleniainżynierowierozwijaligłówniepodauspicjami
CEGOS(CommissionGénéraled’OrganisationScientifique),organizacji
utworzonejprzezzwiązekprzedsiębiorstw.Pojęciekosztówproduktustało
sięszczególnieistotnewczasachświatowegokryzysugospodarczegowlatach
1929–1937.Zjawiskatakiejakprotekcjonizm,ustalaniecenprzezrządczyza-
ostrzeniekonkurencjistworzyłypotrzebęjednolitejmetodykalkulacjikosztów,
abyuczciwakonkurencjapomagałafirmomwrozwojulubutrzymaniusięna
rynku.Większośćinżynierówzarachunkowośćzarządcząuznawałacomptabilité
derendement,czylirachunkowośćzajmującąsięrentownościąlubproduktyw-
nością.Jejgłównymcelembyłozapewnienieuzasadnieniadlatworzeniaprzez
przedsiębiorstwawartościekonomicznejorazpomocwznalezieniusposobów
oszczędzaniapieniędzyizwiększeniarentowności(Durand1992,s.72–81).Ze
względunanagłezagrożeniewywołaneprzezwielkiświatowykryzysgospo-
darczyipotrzebęszybkiegowdrożeniasystemurachunkukosztówfrancuski
systemrachunkowościzarządczejpowstałobokistniejącegowcześniejsystemu
