Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
PrzekładyliteraturychorwackiejwPolsce,jakisferawspółpracykulturalnejzChorwacją
wlatach1944-1989niestanowiłydotychczasprzedmiotugruntownychisystematycznych
badań.Okazałosię,żesamarekonstrukcjakontaktówkulturalnychmiędzyPolskąiJugo-
sławią,zuwaginabraksumarycznychpublikacjiiopracowańdokumentującychtekon-
takty,jestzadaniembardzotrudnym.Wtejsytuacjimusiałemzacząćodżmudnychprac
mającychnaceluzebraniewcałośćrozproszonychwwieluźródłach,częstoszczątkowych
ifragmentarycznych,danych.Spośródwielumożliwościopracowaniazgromadzonego
materiału,wzwiązkuzobecnymstanembadań,uznałem,żenależyzacząćodperiodyza-
cjiokresu,opisumechanizmówwspółpracyorazrekonstrukcjiobrazuirecepcjiliteratury
ikulturychorwackiejwPolscewlatach1944-1989.Datapoczątkowatorokutworzeniapod
kurateląZSRRtymczasowegorządunawschodnichwyzwolonychterenachPolski.Data
końcowatozkoleiczasprzemian,któryzaowocowałzmianąustroju.Od1990rokuwarunki
współpracykulturalnejmiędzyPolskąiJugosławiąuległyfundamentalnejzmianie.Ostatni
programtejwspółpracynalata1989-1991podpisanow1989roku.Niezostałonzrealizo-
wanynietylkozpowoduzmiansystemowych,leczprzedewszystkimzpowodurozpadu
Jugosławii(byłtoproceszwiązanyzwielomakrwawymiwojnami;wsymbolicznysposób
rozpoczęłogoopuszczenie14.NadzwyczajnegoZjazduZwiązkuKomunistówJugosławii,
któryodbywałsięwBelgradziewdniach20-22stycznia1990roku,najpierwprzezdelega-
cjęSłowenii,późniejChorwacji,MacedoniiorazBośniiHercegowiny,cooznaczałokoniec
jednejwspólnejpartii,ajaksięwkrótceokazało,takżewspólnegopaństwa).Krajepowstałe
porozpadzieJugosławiirównieżprzechodziłytransformacjęustrojową,alewwarunkach
wojnyprzebiegałaonazupełnieinaczej.
Badanianadprojektemtrwałypięćlat.Wzwiązkuztym,żezajmujęsięprzekładoznaw-
stwem,początkowoplanowałemzrekonstruowaćtylkodziejetłumaczeń.Wrazzpostępem
prackoncepcjaewoluowała.Dodecyzjiorozszerzeniubadańiobjęciunimiwszystkich
dziedzinwspółpracykulturalnejskłoniłamniekwerendawarchiwach.Kontaktyliterackie
stanowiąbowiemjedenzwieluelementówzwiązkówkulturalnych,sączęściąwiększej
całości,amechanizmyrządzącewspółpracąwposzczególnychdziedzinachkulturybyły
wbadanymokresietakiesame;naokreślonychpoziomachdecyzyjnychmówisięowspół-
pracyogólnie,anieoposzczególnychjejsferach.Matooczywiściepoważnekonsekwencje
dlasamychbadań,atakżedlaukładuksiążki,jejkoncepcjiijęzykaopisu.Wiarawmożliwość
uchwyceniawiększejcałości,tj.rekonstrukcjiobecnościnietylkoliteratury,leczcałejkultury
chorwackiejwPolsce,okazałasiętrudnadoprzezwyciężenia,silniejszaodwewnętrznego
głosu,radzącego,byograniczyćsiędozapewnerozsądniejszych,azatembezpieczniejszych
wyspecjalizowanychbadańpoświęconychwyłącznieliteraturze,choćtoliteraturawłaśnie
nadalpozostajezasadniczymtematemiprzedmiotemniniejszejrozprawy.
Wmoimprzekonaniu,wielobarwnachorwackaukładanka,składającasięzwieluelemen-
tów:filmu,muzyki,literatury,sztukiiteatru,stanowifascynującącałość,wtopionąwżycie
11
Wstęp
