Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
kulturalnePRL.Jestwypadkowąówczesnychrealiówspołeczno-politycznych.Badanie
obecnościliteraturyikulturychorwackiejwPolscebyłoodkrywaniemjugosłowiańskiej,
chorwackiejipeerelowskiejrzeczywistości.Piszącowspółpracykulturalnej,skupiałem
sięnajejjednymkierunku,tj.obecnościkulturychorwackiejwPolsce.Wksiążceużywam
określeniaHchorwacko-polskawspółpracakulturalna”
,mającnamyślikulturęchorwacką
wPolsce,wtymtłumaczenialiteraturychorwackiejnajęzykpolski.Kolejnośćczłonów
określającychwspółpracęjestanalogicznadonazewnictwastosowanegowdwujęzycz-
nychsłownikach.
Chorwacjawomawianymokresiestanowiłaczęśćtzw.drugiejJugosławii(pierwsza-to
państwozokresumiędzywojennego).JugosławiazniknęłazmapyEuropy.Zanimpodją-
łembadania,zastanawiałemsięnadtym,czywogólemożnamówićochorwacko-polskiej
współpracykulturalnej.Okazałosię,żeJugosławiabyłakrajem,wktórymobowiązywały
różnereguływposzczególnychsferachżyciaspołeczno-politycznego.Modelpaństwa
ewoluowałodfederacjidokonfederacji,aleprocestenniezakończyłsiępomyślnie.Wie-
lośćnarodów,religii,kulturorazpołożeniegeopolitycznewnaturalnysposóbchroniły
Jugosławięprzedtypowądlakomunizmumonopolizacjąnajważniejszychsferżyciaspo-
łecznego,alejużnieprzedupartyjnieniem,zideologizowaniemikultemjednostki,które
zkolei,zewzględunadługoutrzymującysięnawiększościobszarutegokrajumodelkul-
turypatriarchalnej,trafiłynapodatnygrunt.Rywalizacjamiędzyposzczególnymirepubli-
kamiwykształciłamechanizmynietypowedlakomunizmu.Popoczątkowymnieudanym
eksperymenciestworzeniaponadnarodowejjugosłowiańskiejideologii,sferęwspółpracy
kulturalnejzzagranicąjugosłowiańscyprzywódcypartyjnipostanowiliprzekazaćrepu-
blikom.Belgradowipowierzonorolęsymbolicznegokoordynatora.Ostateczniedecyzjętę
usankcjonowałaiprzypieczętowałaDecyzjaodecentralizacjikulturalno-oświatowejwymiany
zzagranicązdniem1.01.1968,jakąpodjęłaFederalnaRadaWykonawczanaposiedzeniu13
czerwca1966roku(Odlukaodecentralizacijikulturno-prosvjetnerazmjenesinozemstvomsa
danom1.01.1968.).Azatemodkońcalatsześćdziesiątychtrudnowłaściwiemówićojugosło-
wiańsko-polskiejwspółpracykulturalnej;tozbytogólneokreślenie,ponieważpodmiotami
tejwspółpracybyłyposzczególnerepubliki.WPolscedokońcabadanegookresukulturę
prezentowanopodszyldemjugosłowiańskości,alewrazzupływemlatetykietynarodowe
pojawiałysięcorazczęściej.
Każdaformawspółpracywymagawspółdziałaniaconajmniejdwóchpodmiotów.Wana-
lizowanymprzypadkubyłoichwięcej.Zpunktuwidzeniachorwacko-polskichkontaktów
kulturalnychdwapodmiotywystępowałyjużpostronieJugosławii:federacjairepublika.
Wzwiązkuztym,żekontaktykulturalnezzagranicąstanowiłyczęśćpolitykizagranicznej
państwa,jeszczejednymgraczem,pośredniooddziałującymnajugosłowiańsko-polskie
ichorwacko-polskiestosunki,byłZwiązekRadziecki,któregopolitykazagranicznawpły-
waławbadanymokresienastanstosunkówmiędzypaństwowychPolskizinnymikrajami.
12
Wstęp
