Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
MowasądowaMarkaTulliuszaCyceronaproCluentioprzykładempołączenia...
Oppianik.Zarazteżpowziąłzamiarflpozbyciasię”AulusaCluentiusaHa-
bitusa–synaSassiizjejpierwszegomałżeństwa,byzagarnąćponimma-
jątek.Niebezznaczeniateżbyło,żeKluencjuszgroziłujawnieniemafer,
wktórewmieszanybyłOppianiknaprowincji16.Wceludokonaniaza-
bójstwaOppianikwynająłniejakiegoFabriciusa.Tenzmówiłsięzeswym
wyzwoleńcemScamandreminiewolnikiemDiogenesem.Naszczęście
dlaKluencjusza,Scamandraprzyłapanojednakztruciznąwrękuicałą
trójkępostawionoprzedsądem.Poichskazaniuprzyszłakolejtakżenain-
spiratora–Oppianika,któregoquaestiodesicariisetvenefcisGajusaJuniu-
szauznaławinnympopełnieniavenefcium(trucicielstwa)iskazaław74r.
p.n.e.Wartotudodać,żenominisdelatio17złożyłwtymprocesieKluencjusz
ionteżbyłwsprawiegłównymoskarżycielem.Oppianikmusiałudaćsię
nawygnanie.WybrałFalernum,gdzieprzebywałprzezosiemlat.Nawy-
gnaniurozchorowałsięipodjąłdecyzjęopowrociedoRzymu,prawdopo-
dobniewposzukiwaniulepszejopiekimedycznej.Jednakzarazposwym
powrociezmarł.Jegożona,obarczajączapewnecałąwinąKluencjusza,
swegopierworodnegosyna,działającwspólniezGajusemOppianikiem,
synemztrzeciegomałżeństwa,uknułaspisekipostanowiłaoskarżyćKlu-
encjuszaootrucieojczymaiprzekupieniesędziówwprocesiez74r.p.n.e.,
wynajmujączawodowegooskarżycielaAtiusa(Acciusa)18.
ObapostawionezarzutyzostaływytoczonenapodstawielexCorne-
liadesicariisetvenefcis(ustawyprzeciwkonożownikomitrucicielom)19.
Międzyinnymiprzewidywałaonanajwyższąkaręzaczynpolegający
naotruciukogoś(venefcium),jakizaprzestępczedoprowadzeniedoska-
zaniaoskarżonegowprocesiegłównym(iniudicioconvenire).
AnalizępostawionychnapodstawieustawySullizarzutównależało-
bypoprzedzićkilkomauwagaminaturyformalnejdotyczącymisamego
trybupostępowania.Pojawićsiębowiemmusząpytaniaodopuszczalność
16Cicero.Thespeeches,tłum.H.G.Hodge,W.Heinemann,G.P.Putnam’sSons,Lon-
don1927,s.211.
17Termindelatio(nominisdelatio)miałróżneznaczeniaikonotacje.Wprzypadku
postępowaniaprzedquaestioperpetua,gdzieobowiązywałtrybakuzacyjnydoniesienie
oprzestępstwieniezastępowałooskarżenia(accusatio),aczasamimogłobyćjegosynoni-
mem.Owieloznacznościterminudelatio,zob.W.Mossakowski,Delatorwrzymskichproce-
sachkarnych,flStudiaIuridicaToruniensa”2013,t.12,s.201in.
18Nauwagęzasługujeniewątpliwiezapewnieniekontradyktoryjnejprocedurze
przedquaestioperpetuacechyprofesjonalizmudziękiudziałowizawodowotrudniącychsię
prowadzeniemsporówoskarżycielaiobrońcy.Zapobiegałotoniewątpliwieprzedstawia-
niuniespójnejiniefachowejargumentacjibądźzwykłemupieniactwusądowemu.
19Zob.przedewszystkimmonografię:K.Amielańczyk,LexCorneliadesicariisetve-
nefcis.UstawaKorneliuszaSulliprzeciwkonożownikomitrucicielom,WydawnictwoUniwer-
sytetuMariiCurie-Skłodowskiej,Lublin2011(passim).Natematkumulacjizarzutów,zob.
zwłaszczaC.J.Classen,DieAnklage...,s.14in.
39
