Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
1.Kompetencjajęzykowadziecka…
1.1.3.Czytanie
31
Czytaniedefiniowanejestprzezlingwistówjakontworzeniedźwiękowejformy
słowa,czyliorganizacjędźwiękówwokreślonymnastępstwieczasowymnapod-
stawiejegoobrazugraficznego,niezależnieodtego,czyjestonozrozumiałeprzez
osobyczytające,czynie”
65
.Wtakimujęciuważnastajesięsamatechnikaczy-
tania,rozumienietreścijestelementemdrugoplanowym
66
.Definiującczytanie,
częstopodkreślasięjednakistotnośćrozumieniaczytanegotekstu1podstawą
umiejętnościczytaniawedługniektórychdefinicjitegopojęciastajesięzatem
koniecznośćrozumieniatreści.Wzwiązkuztymczytanieokreślanejestjako:
[…]rozpoznawanieczytanych,drukowanychlubpisanychsymboli,służących
jakobodźcedoprzywoływaniaznaczeńnagromadzonychdziękiwcześniej-
szymdoświadczeniomżyciowymitworzeniunowychznaczeńdrogąmanipu-
lowaniapojęciami,któreczytelnikowisąjużznane67.
Definicjeczytaniarzadziejuwzględniająaspektzwiązanyzzaangażowaniem
ichęciąpoznaniaczytanychtreści.Wtymduchukonstruowanesądefinicje,
któreczytanieokreślająjako:nzłożonyprocesfizjologicznyipsychiczny,powią-
zanyzprocesamirozwojowymi”68.Analizowanasprawnośćczytaniarozumiana
jestrównieżjako:nszeregwspólnychumysłowychdziałańzróżnicowanych
wzależnościodwiekuidojrzałościczytającego,odrodzajuczytanegotekstu,
stopniajegotrudnościorazceluczytania”69.
Wliteraturzeprzedmiotuodnaleźćmożnarównieżczystotechnicznedefini-
cje.Psychofizycznąpodstawęmechanizmuczytaniastanowituczasowyzwiązek
pomiędzypisanymwyrazem(grafematem)ajegoodpowiednikiemdźwiękowym
(fonematem).Oznaczato,żenaukaczytaniaprzebiegałatwiej,jeżelizwiązana
jestzgłośnąartykulacją.Częstomimodobrzerozwiniętegosłuchufonetycz-
negodzieckoniejestwstaniewymawiaćpoprawnieniektórychgrupgłosek,
musiwięconoosiągnąćwpierwgotowość(dojrzałość)artykulacyjnądonauki
czytania70.
Czynnościpisaniaiczytaniarealizowanesąprzyudzialebardzoodległych
odsiebieokolickorymózgowej
71
.Podczasczytaniaokowykonujetrzyro-
65
AiBRZEZIŃSKA,MiBURTOWY:Psychopedagogiczneproblemyedukacjiprzedszkolnej.
Wybranezagadnieniazteoriiimetodykiwychowaniaprzedszkolnego.Poznań1985,s.92.
66KiKAMIŃSKA:Naukaczytaniadzieciwwiekuprzedszkolnym.Warszawa1999,s.13.
67MiLINKER:Podstawyefektywnegoczytania.Warszawa1980,s.15.
68KiKAMIŃSKA:Naukaczytaniadzieci…,s.14.
69EiMALMqUIST:Naukaczytaniawszkolepodstawowej.Warszawa1982,s.24.
70MiCACKOWSKA:Naukaczytaniaipisania…,s.15.
71Por.AiRiŁURIA:Podstawyneuropsychologii.Warszawa1976.
