Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
1.Kompetencjajęzykowadziecka…
33
1to,wjakisposóbbadanyczyta(technikaczytania);
1poziomzrozumieniaprzezniegoprzeczytanejtreści75.
Każdyzewskazanychaspektówbadanyjestzapomocąosobnychnarzędzi
diagnostycznych.Dopomiarutempaczytaniawykorzystywanesątesty:Jana
Konopnickiego,TeresyStraburzyńskiejorazTeresyŚliwińskiej
76
.Wtegotypu
testachustalasięliczbęprzeczytanychsłówwciągujednejminuty.Bronisław
Rocławskiproponujewzórnaokreśleniepomiarutempaczytaniainazywago
skaląfonemowąpoziomutempaczytania1wyrażasięonawstosunkuliczby
przeczytanychfonemówdoczasumierzonegowsekundach.Wyróżniasięsześć
grupsposobuczytania:głoskowanie,głoskowaniezsyntezą,sylabizowanie,
sylabizowaniezsyntezą,czytaniemieszaneorazczytaniewyrazami.
Obserwacjezwiązaneznaukączytaniapozwoliłyszerzejzająćsięproble-
matykąrozumieniaczytanegotekstu.Wykazano,żemożeonoprzebiegaćna
różnychpoziomach:percepcyjnym,semantycznym,receptywnym,krytycznym
itwórczym
77
.Poziompercepcyjnydotyczyaspektutechnicznegoiobejmuje
analizęisyntezęwzrokowo-słuchową.Osiągnięciepoziomusemantycznego,
związanegozrozumieniemznaczeń,jestmożliwe,gdyczytającyopanujelek-
sykęinormygramatycznejęzyka,poziomreceptywnyoznaczanatomiastczy-
taniedlazdobyciakonkretnejwiedzy.Czytaniakrytyczneitwórcze(wtym
dywergencyjneorazkonwergencyjne78)stanowiąnajwyższypoziomzrozumienia
czytanegotekstu:natymetapieczytelnikpotrafinietylkoodnieśćsiędotekstu,
aleiwyjśćpozaniego.
Wedługinnychbadaczyrozumienieczytanegotekstusprowadzasiędo:
1spostrzeganiaznakówiichrecepcji,
1
wiązaniazwyobrażeniemwzrokowymorazsłuchowo-dźwiękowympew-
nychelementówtreścipozajęzykowych,
1
umiejętnościzapamiętywaniatekstu(słów)poprzednich,podczasczytania
następnych,
1
umiejętnościprzewidywaniadalszychtreścipodwzględemmerytorycznym
ijęzykowym,
1kojarzeniaelementów(językowychirzeczowych)wcałościmyślowych,
1rozumieniawłaściwego79.
75BiROCŁAWSKI:Badanietempaitechnikiczytania.Gdańsk1998,s.7.
76
TiSTRABURZYŃSKA,TiŚLIWIŃSKA:SeriatestówczytaniaipisaniadlaklasI1IIIszkoły
podstawowej.Podręcznik.Warszawa1983.
77Teoretyczno-metodologicznepodstawybadańnadefektywnościąkształceniapolonistycz-
nego.Red.MiSINICA.ZielonaGóra1993.
78
Czytaniedywergencyjnepoleganawykorzystaniuideiautora,natomiastpodczas
czytanianapoziomiekonwergencyjnymwykorzystujemynietylkowiedzęautora,alerównież
własną.
79
Por.KiKRASOWICZ‑KUPIS:Rozwójiocenaumiejętnościczytaniadziecisześcioletnich.
Warszawa2006.
