Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
1.Kompetencjajęzykowadziecka…
JakzauważaEwaFilipiak,
29
[…]rozwójjęzykawaspekciepragmatycznymumożliwiaskutecznąkomu-
nikację,któraobejmujenietylkomówienie(wypowiadaniesięwrozmaitych
sytuacjachspołecznych,formułowanieiprzekazywanieinformacjizwykorzy-
staniemgłosu,artykulacji,słownictwa,składni,sygnałówniewerbalnych)isłu-
chanie,aletakżekomunikowaniesięwerbalneiniewerbalnewróżnychsytua-
cjach,dziedzinachizróżnymiludźmi58.
Rozwójjęzykazwiązanyjestzrozwojemcałejosobowościdziecka59.Kom-
petencjajęzykowaikomunikacyjnastająsięwakciekomunikacjisystemembie-
głościkomunikacyjnej.Dzieciszybkoodkrywającelkomunikacji,mająłatwą
zdolnośćdodecentracjiczywczuwaniasięwrolęinnejosoby,jakrównieżndążą
wswejmowiedobyciaskutecznymi,pragnąobjawićswojekompetencje,zabie-
gająoswojąjęzykowąniezależność”60.
Dziecipodczasmówieniapopełniająbłędy,jednaknieuniemożliwiająone
komunikacji;jakpiszeBarbaraBoniecka,nśrodkiporozumiewaniasięjęzyko-
wegowyzyskiwaneprzezdziecimożnauznaćzawystarczające,skorozapew-
niająkomunikowaniesięowszystkim,itojeszczezestopniemogólnościipre-
cyzjiodpowiednimdopoziomuintelektualnego”
61
.Możnajezatemwtym
kontekścieuznaćzapoprawne.Narozwójmowykomunikacyjnejdzieciwpływ
marównieżkodmówionydorosłych(wtymcechyśrodowiskowe,dialektalne),
jakrównieżmassmedia1telewizja,Internetitd.62.
Strategieszkolneskłaniająuczniaraczejdonzaniemówienia”niżkształce-
niamowykomunikacyjnej.Mówieniedziecinalekcjiograniczasiędodwóch
funkcji:kontrolnej(odpowiadanienazadaneprzeznauczycielapytania)oraz
poprawnościowej(nakazanieuczniowiwypowiadaniasięwpoprawnysposób,
wtympełnymzdaniem);brakujewszkolemiejscanaposługiwaniesięprzez
uczniajegowłasnym,zindywidualizowanymjęzykiem63.
Kolejnąprzyczynąhamowaniażywejmowystająsię:formanauczania
(dominacjapogadanki,swoistegomonologunauczyciela,wymuszanienaucz-
niukonkretnychodpowiedzi,przewagadialogunauczyciel-uczeń,anie:uczeń-
58Tamże,s.115.
59
BarbaraBonieckabadałazachowaniajęzykowedzieci,m.in.słuchałaichswobodnych
rozmów,nagranychnataśmachmagnetofonowych.Badaczkauznajejęzykdziecka(mowękomu-
nikacyjną)zadynamicznezachowaniejęzykowe(Dziecięcewyobrażenieświata,Lublin2010).
60Tamże,s.213.
61Tamże,s.221.
62
ZjawiskowpływumassmediównamówienieorazpisaniebadałaAldonaSkudrzyk,
zwracającuwagęnanegatywnywpływmassmediówikulturynajakośćmowyipisma;por.
AiSKUDRZYK:Czyzmierzchkultury…,s.48.
63
Por.DiKLUS‑STAŃSKA,MiNOWICKA:Sensyibezsensyedukacjiwczesnoszkolnej.War-
szawa2005.
