Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
rycznej,emigracja,załamaniesiękarieryzawodowejitp.Trajektoriete-Gra-
żynaBorkowskawswojejrefleksjinadnarracjamioumieraniuporównujeje
Hdokataklizmu,któryzwalasięnieoczekiwanienaczłowieka,niszczyjego
porządekświata,powodujebankructwo»pewnejkoncepcjisiebie«”
8
-zwane
przezSchützegoiRiemannarównieżprocesamitrajektoryjnymi,ewentualnie
trajektoriamibiograficznymi
9
,stanowiączęśćtakzwanychstrukturproceso-
wychwprzebiegużycia.Wichobrębwchodząponadtobiograficzneschema-
tydziałania(intencjonalneplanowanieżycia,nastawieniedowłasnegożycia
itożsamości),działaniainstytucjonalne(normatywny,przykładowowiekowy
lubedukacyjno-zawodowy,pierwiastekwbiografii)orazprzemiany(praktycz-
napracanadtrajektoriąijejprzekroczeniemztowarzyszącymtemuwypraco-
waniemadekwatnejtożsamości)
10
.
Trzebajednakpamiętać,żeterminHtrajektoria”zostałprzejętyprzeznauki
społeczneihumanistycznezfizyki,atamgłównymiparametramiowegozja-
wiskapozostająruchikierunek,zasadnicząwłaściwościąnatomiast-wyzna-
czonyprzezmasępęd,nadającytrajektoriicharakterprocesuzdeterminowa-
nego,wpewiensposóbinercyjnego,pozbawionegoswobody(czemuwswoim
ponowoczesnymujęciuprzeciwstawiasięAnthonyGiddens).AntoninaKło-
skowska,zajmującasięmiędzyinnymi,jaktookreśla,zwrotnymimomentami
życiowychtrajektorii,polemizujezkoncepcjąSchützegoiRiemanna,mającna
uwadzewłaśnieowopochodzenie:HPrzyjmującpojęcietrajektorii-piszeba-
daczka-odrzucamtejegoograniczenia,którewteoriiAnselmaStraussa,aza
nimFritzaSchützegowiążątrajektorięwyłączniezcierpieniemzakłócającym
biegżyciajednostki(ł).Wnawiązaniudopierwotnegoznaczeniawfizycetra-
jektoriajesttuprzyjętajakoprzebiegdrogiżyciowej,jejtor,wyznaczonymasą
iwektorempędu,znanymiwymiaramipoczątkowejpozycji-lokacji”
11
.
WswoimujęciutrajektoriipodążamwięcraczejzakoncepcjąKłoskowskiej,
zwracającuwagęnaHpoczątkowąpozycję-lokację”,przezktórąrozumiem
pewienpunktbądźsytuacjęniekoniecznieocharakterzezwrotnym,alepo
prostuistotnewprzebiegużycia.Zawszejestonapowiązanazpłcią,która,
wedługkoncepcjiHarrietBradley,Hwywierawpływnawszystkieaspektyna-
szegożycia”
12
,zjegowyznacznikamiiograniczeniami,takimijakseksualność,
stosunkirozrodcze,małżeństwo,rodzina,praca,twórczośćczykariera,różni-
cującymidoświadczenieżyciowe.Tożsamośćipodmiotowośćpojmujęzatem
zaBradleyjakozdeterminowanepłciowo;Hpodtrzymywaneprzezpodłożere-
8
G.Borkowska,Opowiedziećumieranie,HTekstyDrugie“2004,nr5,s.36.
9
G.Riemann,F.Schütze,„Trajektoria“jakopodstawowakoncepcjateoretycznawanalizach
cierpieniaibezładnychprocesówspołecznych,HKulturaiSpołeczeństwo“1992,nr2,s.90etpassim.
10
10G.Riemann,F.Schütze,„Trajektoria”…,s.89-109;A.Kołodziej-Durnaś,Autobiografia
AliceSalomon-strukturyprocesowebiografiialosynaroduniemieckiego,HPrzeglądsocjologii
jakościowej”2010,nr2,t.VI,s.67.
11
A.Kłoskowska,Kulturynarodoweukorzeni,Warszawa2005,s.152.
12
H.Bradley,Płeć,przeł.E.Chomicka,Warszawa2008,s.110.
12
