Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
CzłowiekimoralnośćwmyśliJackaWoronieckiego...
tozapriorycznychzałożeńprzyjętychprzezkrólewieckiegofilozofa,dotyczącychnatury
ludzkiegopoznania.Spowodowałoto,jakpisałM.A.Krąpiec,żendlaKantaprzedmiotem
filozoficznegopoznaniaprzestałybyćrzeczy,astałosiępoznanierzeczy,uzależnienie
przedmiotuodpodmiotu,doświadczeniaodapriorycznychpojęć”
7
WspółczesnyWoronieckiemuJ.Maritainokreślałowątendencję,polegającą
nazrywaniubezpośredniegokontaktupoznawczegozpozapodmiotowąrzeczywi-
stością,mianemtragediiczłowiekaijegokultury.Ztegoteżm.in.powoduuczony
8
tenstwierdził,żenpoKanciefilozofiamoralnaznalazłasięwsytuacjicałkowitego
zamieszania,weszławstanpernamentnegokryzysu”
9
Takżeinnyfrancuskimyśliciel,światowejsławyhistorykfilozofiiŚGilson,
publikującyswerozprawyoidealizmienałamachczasopismnaukowychwlatach
trzydziestychXXw.(1937r.),dokonałkrytycznejocenyidealizmupokartezjańskiego
iwykazywałjegoszkodliwośćdlazachodnioeuropejskiejkultury.Wświetlewięc
10
analizywypowiedziWoronieckiegoorazpisminnychfilozofówuprawiającychfilo-
zofięrealistycznąniemająpotwierdzeniawypowiedzitychautorów,którzyuważają
—takjakczynitonp.O.Höffe—żebrakdostatecznejznajomościpoglądówmyśliciela
zobserwacjiotaczającegojeżycia.Dlanichteoriajestkoniecznymoparciempraktyki,boczerpie
swedaneztegosamegoźródła,któregodalszymbiegiemmapokierowaćwłaśnieichdziałalność
praktyczna”
.Wpodobnymduchuwdzisiejszychczasachkrytykęidealizmuteoriopoznawczego
podjąłM.Gogacz,zob.m.in.:M.Gogacz,
Okruszyny
,Niepokalanów1993,s.63-64.
S.Kamińskizaś
słuszniezauważył,żetzw.krytycyzmI.Kantawyzwolił—przezswójsubiektywizm,aprioryzm,
formalizmiagnostycyzm—maksymalistycznienastawionąnspekulacjępojęciowąnatematświata
ideiiwłasnejjaźni,nieliczacąsięznaukamiszczegółowymianizezdrowymrozsądkiem”
.(S.Ka-
miński,
MetodyfilozofowaniadoXXwieku.Przeglądogólny
,[w:]tenże,
Filozofiaimetoda.Studia
zdziejówmetodfilozofowania,Lublin1993,s.28).
7
M.A.Krąpiec,Podstawoweprzestrzenieuprawianiafilozofii,[w:]Zadaniawspółczesnejmetafizyki
t.7:Analogiawfilozofii,red.AndrzejMaryniarczyk,KatarzynaStępień,PawełSkrzydlewski,Lublin
2005,s.28.
8
Por.:Z.J.Zdybicka,Maritain,czylijaksłużyćprawdziewmiłości,nRocznikiFilozoficzne”
,1983,z.2.
9
J.Maritain,
Dziewięćwykładówopodstawowychpojęciachfilozofiimoralnej
j
j
l
l
,przeł.zfranc.
Jarosław
MereckiSDS,Lublin2001,s.17.Zob.szczegółowiejrefleksjenatentematspisaneprzezwspół-
czesnegoneotomistęks.JanaSochonia:J.Sochoń,Spórorozumienieświata.Monizująceujęcia
rzeczywistościwfilozofiieuropejskiej.Studiumhistoryczno-hermeneutyczne,Warszawa1998,s.354.
10
JakstwierdzaAntoniB.Stępień,uczonytennprzedewszystkimodrzucaidealizm,gdyżniespełnia
onpodstawowychwarunkówrzetelnejfilozofii.Idealizmbowiemwychodzizzasadnieoczywistych
inieuzasadnionych(zasadaimmanencjiipierwszeństwawujęciupoznawczymmyślinadbytem).
Jestwyraźnieniezgodnyzdoświadczeniemidestrukcyjny,jałowypoznawczo.Pokazujetohistoria
filozofii”
.(A.B.Stępień,Studiaiszkicefilozoficzne,t.1,Lublin1999,s.65).
22
