Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
RozdziałIStanowiskoJ.Woronieckiegowobecniektórychnurtów...
czątkowo,wokresieOdrodzenia,zerwanoradykalniezautorytetemscholastyki,
aleniezerwanojeszczezautorytetemchrześcijaństwa,przynajmniejjeślichodzi
otypowychinajbardziejdojrzałychprzedstawicielihumanizmu.Później,ww.XVII,
ukażąsiękierunki,któreuderząwprostiwtenautorytet.Autorytetemnajwyższym
pozostanierozum,jednostkowylubzbiorowy,wswymdziałaniuspekulatywnym
wspartylubnie—wzależnościodszkołyisystemu—odoświadczenie38
Wczasachnamwspółczesnychspecjalistąwzakresiepodważaniaautorytetów
nagrunciefilozofiichrześcijańskiejstałsięKarlRahner
,któregopoglądyspotkałysię
m.in.zripostąD.vonHildebranda
39
.Podobnypogląd,jakautorSpustoszonejwinnicy,
natękwestięmiałmyślicielihistorykfilozofiiJ.Pieper
40
,awPolscem.in.M.A.Krąpiec
41
38
S.Olejnik,Eudajmonizm.Studiumnadpodstawamietyki,Lublin1958,s.23.Procesodchodzenia
odchrześcijańskiejzasadyuniwersalizmu,któryspowodowałatomizacjęspołeczeństweuropej-
skichorazwzrostantagonizmówipodziałówspołecznych,spowodowałteżwielenegatywnych
skutków,takżenp.wsferzepolitykiorazjejrozumienia,m.in.konfliktówpomiędzywładząświecką
iduchowną.PiszeotymM.Gogacz,stwierdzając:nOdczasówrenesansu,awyraźniejodXVIwieku,
malejenastawieniereligijneludzi.ProcestenwynikazkwestionowaniakatolicyzmuiKościoła,
wywoływanegoprogramamiateizacji.Obserwujemyteżnarastanieprzekonaniaoabsolutnejwła-
dzyalbokrólów,albogrupmożenietylerządzących,ilerozstrzygającychnajważniejszeproblemy
ludzkie.Wskazująchoćbynatokonfliktmiędzyteoriąwładzypapieżaiwładzysoboru,takżekon-
fliktmiędzywładzącesarzaiwładząpapieża.Zaczynasięakcentowaćtwierdzenie,żewładzajest
niezależna.StałosięmniejjasnejejpochodzenieodBoga.ZostaławyróżnionaniezależnaodBoga
iwładzykościelnejwładzaświecka”
.(M.Gogacz,Mądrośćbudujepaństwo.Człowiekipolityka.
Rozważaniafilozoficzneireligijne,Niepokalanów1993,s.46-47).
39
KrytykępoglądówRahnerapodjąłautor
Spustoszonejwinnicy
,którywskazywałnato,żewswoich
wypowiedziachdotyczącychautorytetówpopełniłonwielerażącychbłędów,anjużsamotwierdze-
nie,iżdotychczasowepojmowanieautorytetuwKościelemiałojakobycharakterfeudalny,bądźteż
jestsłusznetylkowodniesieniudospołeczeństwafeudalnego,niezaśdonowoczesnejludzkości,
jestwięcejniżgodneubolewania.[ł]Jestdziecinnąpomyłkąuważaniezaprzejawjakiejśstruktury
społecznejfaktówpodstawowych,któreprzecieżstająsiępodstawądalszegorozumowania,także
gdyusiłujesięjezanegować.Albowiemwynikibadańsocjologicznych,jakkażdejznauk,opierająsię
napierwotniezałożonych,podstawowychprawdach.Analogicznetwierdzenie,iżtegorodzaju
pierwotnezjawisko,jakprawdziwyautorytet,jestowocemszczególnychustrojów,jakfeudalizm,
jestżałosnymiwewnętrzniesprzecznymbłędem”
.(D.vonHildebrand,Spustoszonawinnica,przeł.
zniem.TomaszG.Pszczółkowski,Warszawa2000,s.123).
40
J.Kożuchowski,Filozofiaklasycznaakulturawspółczesna.StanowiskoJosefaPieperaiBertholda
Walda,Pelplin2004,s.49.
41
M.A.Krąpiec,Odzyskaćświatrealny…,s.540-544.
31
