Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Wstęp
11
pozostawałorównieżto,corozpościerałosiępomiędzynarodzinami
aśmiercią,czylijakprzebiegałyduchowelosyEuropy.Podstawą
dziedzictwaeuropejskiego,czylitym,costanowiłopoczątekhistorii
europejskiej,byłatroskaoduszę.
JanPatoćkaprzywieluokazjachpodkreślał,żeCzechyniesą
ziemiąbogatąwtradycjęfilozoficzną.Czechytomałynaródeuro-
pejski,skrywającysięzaniedostępnymjęzykiem,trudnąhistorią
inieznanąkulturą.Niebyłotamzbytwielusamodzielnychoraz
twórczychmyślicieli,leczzdarzasięitak,żewduchowychdziejach
Europyrównieżmałepaństwamogąnietylkoodzwierciedlać,lecz
takżewspółkształtowaćuniwersalneifundamentalnewydarzenia
duchowe.Wrezultaciehistoriamałegonarodustajesięczęścią
wielkiejhistoriiikulturyeuropejskiej.Zdarzyłosiętakwprzypadku
czeskiejmuzyki,którąwspółcześniereprezentowaliBedfichSme-
tana,AntoninDvofák,LeońJanáćek;czeskiejliteratury,wosobach
międzyinnymiJaroslavaHańka,BohumilaHrabala,MilanaKundery
czyJaroslavaSeiferta,atakżeczeskiejpolitykiwwydaniuTomáńa
GarrigueMasaryka,AlexandraDubćekaczyVáclavaHavla.
Wdyskusjidotyczącejsensuczeskichdziejówniemogłozabrak-
nąćgłosuPatoćki.Popierwsze,odnosiłsiędohistoriisamegosporu,
polemizujączpoglądamiJungmanna,Bolzana,Palackiego,przede
wszystkimzaśMasaryka.Podrugie,możnawtymkontekścienieco
szerzejspojrzećnasamąPatoćkikoncepcjęfilozofiidziejów–pod
kątemjejnarodowegoodniesieniaczymówiącinaczej:przezpry-
zmatfilozoficznejipolitycznejodpowiedzialnościjednostkiwżyciu
społeczno-politycznym.
TrzebapowiedziećjeszczekilkazdańnatematPatoćkijako
historykafilozofii.FilozofowanieautoraEsejówheretyckichłtonie-
ustannadyskusjaztradycjąfilozoficzną.Napierwszyrzutokamoże
toprzypominaćHeideggerowskiewspółfilozofowanie.Patoćka
uważałhistorięfilozofiizawstępdofilozofii,ponieważnajlepiej
wyjaśniałaonapowstaniefilozofii10.Stwierdzał:
Wfilozofiiniechodzimianowicieonowemyśli,leczopogłę-
bienieioswojeniemyśli,którymgenialnimyślicieleotworzyli
drogę.Ktotozrozumie,możesięzczasemstaćitwórczymfi-
lozofem11.
Patoćkawjednymzeswychszkicównapisał,żejegofilozoficzne
życieniezrodziłożadnejgodnejuwaginowejmyśli,leczporuszało
10Por.V.Leńko:Filozofadej.nflozofe.Preńov2004.
11J.Patoćka:Mládiaflosofe.V:Idem:Péčeoduśi.Sv.1ł,s.125.
