Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
16
Człowiek-filozoficznewyzwanie
wsposóbutrudniającynietylkowypracowanieogólnieważnych
konkluzji,alenawetpowszechnieakceptowalnegojęzykadyskursu.
Zachęcałodopodejmowaniawspólnychintelektualnychwysiłków,
aleteżprowadziłodoeskalacjinieporozumień.Niejednokrotnie
dawałopowóddoformułowaniazarzutówpodważającychjegowia-
rygodność,awtedywymuszałozrewidowaniedotychczasowych
propozycji,przeformułowanieichlubnowe,precyzyjniejszeugrun-
towanie.Topytanie,skądinądjakżeuludzkie”,bywałopretekstem
dobudowaniaugraniciograniczeń”-zamiastsłużyćichrozpozna-
waniu,obnażaniuiznoszeniu3.Bywało,żejużwmomenciejegopo-
stawieniaszansanauzyskaniezadowalającegokonsensuwkwestii
formytegopytania,treścimożliwychodpowiedziikierunkuinspiro-
wanychprzezniebadańbyłanikła.Pytanietoniejednokrotniewy-
korzystywanojakoporęcznenarzędziesłużąceschlebianiuludzkim
ambicjomlubusprawiedliwiająceinstrumentalnystosunekdoświa-
ta.Występującwtejroli,miałosłużyćpodporządkowaniuświata
ludzkimkaprysomiutwierdzeniuperspektywy,wktórejmiarą
wszelkichwartościbyłabyużyteczność,acelemwszelkichludzkich
działań-optymalizacjakonsumpcjiorazeliminacjapotencjalnych
niedogodności,bezwnikaniawichźródłaicharakter.Wtensposób
pytanieoczłowiekaotylelegitymizowałoswojąprzydatność,oile
zapewniałokorzyścipytającemu,bezrozstrzygania,czyodpowiedź
będzieudzielonarzetelnie,czytylkoprowizorycznie,albonawetzo-
staniezawieszonajakoniedostępna.
Powyższekłopotyiniebezpieczeństwazwiązanezformułowa-
niempytaniaoczłowiekaipróbaminadawaniamutreści-konkret-
nej,historycznej,azarazemuniwersalnej-zaznaczająsię,niejako
równolegle,takżewobrębienaukpozytywnych.Równieżtupytanie
oczłowiekabywałoredukowane,przykrawanedopostaciporęcznej
dlaosiąganiapartykularnychcelów,instrumentalizowanealboteż
-przeciwnie-uznawanezaunienaukowe”,naiwne,zadanebłędnie
iniepotrzebne.
3Por.M.Szulakiewicz,Granicejakoproblemwspółczesnejkultury
–wprowadzenie,[w:]Graniceiograniczenia.Odoświadczeniugraniciich
przekraczaniu,red.M.Szulakiewicz,Wyd.UMK,Toruń2010,s.7-17.
