Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
20
Człowiek-filozoficznewyzwanie
naposiłkowaniusięinstrumentariumwłaściwymswojejdyscyplinie)5.
Acozatymidzie,równieżjęzykfilozofiiniejesttakściślezintegrowa-
nyzkonkretnympolembadawczym,wypreparowanymzszerszego
uniwersum,jakjęzykibranżoweposzczególnychnauk.światopisywa-
nyjęzykiemnaukjestwprawdzietymsamymświatem,wktórymżyją
filozofowie,ajednakjęzyknaukowcaokazujesiędlafilozofa(anawet
dlanaukowcareprezentującegoinnądziedzinę)hermetyczny.Po-
dobniejakkolwiekto,cofilozofwyrażawswoimjęzyku,wznacznej
mierzejestzrozumiałedlanaukowca,tojednaktenostatnizachowuje
dystans,anawetsceptycyzmwkwestiispożytkowaniafilozoficznych
propozycjidlawłasnychbadań.Trudnosiędziwićpowyższejsytuacji.
Wszakzadaniemfilozofiijestprzedewszystkimzaproponowanieade-
kwatnejwykładnirozumieniaświata,anieszczegółoweobjaśnianie
poszczególnych,uobecniającychsięwjegoobrębie,mechanizmów,
zjawiskistruktur.Oilenaukiprzyczyniająsiędocorazgłębszegoipeł-
niejszegorozpoznaniaobiektywnychzależnościzachodzącychwświe-
cieprzyrody,atakżewobszarzekultury,otylefilozofiazgłaszacoraz
dojrzalsząofertęrozumieniaświata,wktórymżyjemy,uwzględnia-
jącądotychczasowydorobekfilozoficznychpropozycji,którejednak
rodziłysięniewlaboratoriachbadawczych,leczwkontekścieintelek-
tualnejdebaty.DawnaformułaWilhelmaDiltheya,odróżniającego
urozumienie”,właściweunaukomoduchu”,czylihumanistyce,oraz
uwyjaśnianie”,organizującepoczynaniabadawczewobrębienauk
przyrodniczych,nadalzachowujeswąogólnąużyteczność,pozwala-
jącnapoczynieniewstępnejcharakterystykiważnejmetodologicznej
dystynkcji.Zaznaczmyjużteraz,żewyróżnioneprzezDiltheyauna-
ukioduchu”,opartenapsychologiiopisowejiprzezniąintegrowane,
miałystanowićzrąbprzyszłejantropologiifilozoficznej-rozumianej
jakonaukaumożliwiającawieloaspektowąrefleksjęnadczłowiekiem,
badanymzwłaszczawaspekciejegowytworów.
Zdrugiejjednakstronytrudnoniedostrzecwzajemnegoprzeni-
kaniasięfilozofiiinaukszczegółowych,zarównonapoziomieinspira-
cji,jakipropozycjiorazustaleń.Respektowaniepostulatu,byfilozofia
5Por.A.Anzenbacher,Wprowadzeniedoflozofi,przeł.J.Zychowicz,
Wyd.UNUM,Kraków1992,s.25-29.
