Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
RozdziałI
Puławskamelancholia
KiedyNiemcewiczzacząłpisaćwiersze?Wielewskazujenato,żewczasie
pobytuwAkademiiSzlacheckiejKorpusuKadetów,częściejnazywanejSzkołą
Rycerską.DokierowanejprzezAdamaKazimierzaCzartoryskiegoinstytucji
przyszłyprotegowanyksięciatrafiłjakodwunastolatek,stanąwszywWarszawie
wpierwszychdniachsierpnia1770roku,pokilkudniowejpodróżyzrodzinnych
Skoków.Wdrodzedostolicytowarzyszyłmuojciec,podczaszymielnickiMar-
celiUrsynNiemcewicz,cobyłozapewnepowodowanetroskąrodzicówobez-
pieczeństwonajstarszegosyna,zagrożonewczasachniepokojówzwiązanych
zdziałaniamiwojskmoskiewskich,stacjonującychnaobszarzeRzeczpospolitej,
przeciwkokonfederatombarskim30.Nawiasemmówiąc,towłaśnieztwórczo-
ściąpowstającąwkręgubarszczanwiązałysięnajdalejsięgającewspomnienia
pisarzanatematjego,jeszczewtedyniesamodzielnego,rymowania.Polatach
odnotowywałonmianowicie,żeniedługopozawiązaniusiękonfederacjitakże
wdomupaństwaNiemcewiczów-usposobionychpatriotycznie,aczrealistycz-
nieoceniającychnniesforność”walczącychpojejstronieprzeciwnikówkróla
StanisławaAugusta31-uczonodziecijednejzkonfederackichpieśni:
Ilekroćgościeprzyjechalidonas,wrazjazbratemmoimimałąsiostrąRozalią
występowaliśmyigłosemdziecinnympieśńtępiszczeli;atakzdzieciństwapatrząc
naobelgiiprzewodzeniaobcychwkrajunaszym,wsprawiejej,jakwsprawie
Bogasamego,dopomstyprzezkapłanówpodniecani,niegoreliśmyjakżądząna
Moskalachodwetu32.
30Zob.:J.U.Niemcewicz,Pamiętniki…,dz.cyt.,t.1,s.53.
31Zob.:tamże,s.47.
32Tamże,s.45.ChodzioutwórznanyjakoPieśńwczasierozruchówwKrólestwiePolskim
roku1768,przezprzyjaźnegoojczyźniezłożona.Zob.:Literaturabarska.(Antologia),wyd.2zu-
pełniezmienione,oprac.J.Maciejewski,Wrocław1976,s.320-322.
19
