Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Wstęp
Niebędziechybaprzesadywstwierdzeniu,żeniewielumamywdziejachpol-
skiejliteraturyautorów,którychznaczeniewżyciupublicznymichczasów
byłotakistotne,adorobekpisarskipodobnieimponujący-itonietylko
ilościowo,alerównieżjeśliidzieorozległośćzainteresowańtwórczych-jak
wprzypadkuJulianaUrsynaNiemcewicza.Oilejednaktopierwszeskłaniało
nierzadkodoszczegółowychrozważańnadrozmaitymiprzejawamiaktywno-
ścitego,urodzonegow1758rokuwśrednioszlacheckimmajątkuwSkokach
kołoBrześciaLitewskiego,człowieka-instytucji,otyletodrugieraczejznie-
chęcałodopodejmowaniainicjatywbadawczychwychodzącychpozaramy
wprowadzeniadokolejnychedycjiposzczególnychutworówczykoncentrują-
cegosięnawybranymzagadnieniu,niewielkiegostudium,któregospecyfikę
określaładyscyplinauprawianaprzezpiszących:filologów,historykówróż-
nychspecjalności,kulturoznawcówśObfitośćNiemcewiczowskiejspuścizny
budziłarespekt,aleizniewalała,czegoskutkiemjestbrakliterackiejmono-
grafiipisarzawponadstosiedemdziesiątlatpojegośmierci,acokolwiek
zawstydzającąwspółczesnychilustracją-pozostawanieopublikowanegojesz-
czewwiekuXIXŻywotaJ.U.NiemcewiczaautorstwaksięciaAdamaJerzego
Czartoryskiegonajważniejszązdotychczasowychpróbszerszegoujęciatego
pisarskiegożyciorysu1.
Ostatnichkilkanaścielatprzyniosłowprawdziepraceprzybliżającebiogra-
fiętwórcyPowrotuposła,niesątojednakpublikacje,gdzieliteraturętrak-
towanobyjakoodrębnąpłaszczyznęjegodziałalności,jakoautonomiczny,
1A.J.Czartoryski,ŻywotJ.U.Niemcewicza,Paryż1860.Wartoprzypomniećtutajopinię
KonstantegoWojciechowskiego,któryjużuproguXXstuleciastwierdzał,żenbrakmonografii
oNiemcewiczujestpoprostuczymśkompromitującym”:K.Wojciechowski,Pamiątkowaksięga
1866-1906.PracebyłychuczniówS.hr.TarnowskiegokuuczczeniuXXXV-leciajegonauczyciel-
skiejpracy,t.1,Kraków1904(rec.),nPamiętnikLiteracki”1905,s.341.
7
