Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Wprowadzenie
19
Formułującwtakisposóbpytaniebadawcze,odwołujęsiędoważnego
rozróżnienianazjawiskamikroimakro.Jakożestosującoworozróżnienie,za-
razemdotykamjednegozfundamentalnychproblemówteoretycznychwsocjo-
logii,wymagaonokomentarza.Wobecrelatywnegocharakterupojęćmikro
imakro(awszczególnościfaktu,iżposzczególnisocjolodzydefiniująjewod-
miennysposób)istotnejestjednoznaczneokreśleniesposobu,wjakibędąone
rozumianewniniejszejksiążce.Zależnościmikrotorelacjeocharakterze
przyczynowym,którychefektmożebyćobserwowalnynapoziomiedziałających
aktorów.Zkoleiprawidłowościocharakterzemakroodnosząsiędocałych
zbiorowości(np.społecznościlokalnychczypopulacjiwojewództwa).Przykła-
demtwierdzeniaopisującegorelacjęnapoziomiemikrojesttezamówiąca,że
osobybiedneczybezrobotnestosunkowoczęściejaniżelipozostaliczłonkowie
społeczeństwapopełniająprzestępstwaokreślonegotypu.Natomiastrelacja
makromówi,żenp.wspołecznościach,charakteryzującychsięwyższąstopą
bezrobociaczyubóstwa,mamydoczynieniazrelatywniewyższymiwspół-
czynnikamiprzestępczości,albożeskutkiemwzrostubezrobociawPolscejest
wzrostczęstościwystępowaniadanegorodzajuprzestępstw.
Socjolodzyniemalodpoczątkuistnieniatejdyscyplinyzauważyli,żemię-
dzypoziomemmikroimakroniemałatwegoprzełożenia,żezjawiskacharak-
teryzującecałezbiorowości(takiejakstrukturaspołeczna,normypostępowania
itd.)częstoniedająsięwprostysposóbzrozumiećwkategoriachjednostkowych
zachowań.Powyższaobserwacjastanowiłaswojegoczasupodstawętrwającej
wielelatdebatydotyczącejontologicznegostatusuzjawisk„emergentnych”
(czyliponadjednostkowych)orazpytaniaoto,wjakiejmierzedziałaniapodej-
mowaneprzezposzczególnychczłonkówzbiorowościsąnaprawdęswobodne
(aniespołeczniezdeterminowane)
17.Współczesnasocjologiateoretycznanadal
borykasięzproblememprzejściaodanalizyindywidualnychzachowańdoopisu
strukturyspołecznej.Wliteraturzeproponujesięróżnerozwiązania:jednym
znichjestagregacjaindywidualnychzachowańprzyuwzględnieniuszeregu
dodatkowychczynników,mogącychwpływaćnamakrospołecznyrezultattych
zachowań(np.konteksthistorycznylubinstytucjonalny).Inniautorzypiszą
ozjawiskachmakro–różnegorodzajuwierzeniach,tradycjachczyrytuałach
–jakooswoistycheksternalizacjachjednostkowychprzeżyć,konfliktówiobaw.
Socjolodzynawiązującydotradycjifenomenologicznejuważająnatomiast,że
17Więcejnatentemat,zob.:J.C.Alexander,B.GiesenFromReductiontoLinkage.TheLong
ViewoftheMicro-MacroLink,w:J.C.Alexander,B.Giesen,R.Münch,N.J.Smelser(red.)The
Micro-MacroLink,UniversityofCaliforniaPress,Berkeley,LosAngeles,London1987,s.1–37.
