Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
20
Wprowadzenie
światspołecznyjestbudowanyiodtwarzanywprocesachinterakcjijednostek
iistniejejedyniedziękityminterakcjom–podobniejakjęzykistniejedziękipo-
jedynczymwypowiedziom.Zkoleitezyozjawiskachzpoziomumakrousiłuje
sięzastosowaćdoanalizyzachowańposzczególnychaktorówprzezwskazanie
naprocesyinternalizacjinormspołecznych,jakrównieżzwrócenieuwagina
fakt,iżzarównodostępneczłonkomzbiorowościnormyisposobydefiniowania
sytuacji,jakimiejscewstrukturzespołecznejwznaczącysposóbograniczają
możliwościwyborucelóworazśrodkówdziałania.Inaczejmówiąc–postępo-
waniejednostekdajesięzrozumiećtylkoprzyuwzględnieniujegospołecznego
kontekstu,którywspółdeterminowanyjestprzezzjawiskazpoziomumakro
18.
Zpowyższychprzykładówwynika,iżteza,żezależnościnapoziomiemikro
niezawszeznajdująbezpośrednieodzwierciedleniewpostaciodpowiednich
zależnościmakro,niemusizarazemwiązaćsięzkoniecznościąpotraktowania
jednostkowegoprzestępstwa(mikro)iprzestępczości(makro)jakoodrębnych
zjawisk,zktórychkażdeposiadaswewłasne,specyficznetylkodlasiebie
uwarunkowania
19iktórepowinnybyćbadaneniezależnieodsiebie.Niejestona
teżrównoznacznazprzyjęciemzałożenia,iżrelacjitypumakroniedasię
wyjaśnićinaczejniżprzezzastosowanietego,coRaymondBoudonokreśliłjako
„nomologiczny”paradygmatwyjaśnianiazjawiskiprocesówmakrospołecznych
(nomologicalparadigm),polegającynaformułowaniuuogólniającychtwierdzeń
owystępowaniuokreślonychregularnościnapoziomieponadjednostkowym20.
Przyjmujęnatomiast–zaWeberem–iżwyjaśnieniaowychzjawisknależyszu-
kaćwdziałaniachpodejmowanychprzezaktorównapoziomiemikrozewzględu
nafakt,iżtylkoonesądającymisięzrozumiećpodmiotamisensowniezorien-
towanychdziałań21.Upodstawewentualnej,obserwowalnejzależnościmiędzy
biedą,bezrobociemiprzestępczościąznajdowaćsięmożeszeregniewyklu-
czającychsięwzajemniemechanizmówprzyczynowych,zapomocąktórych
rozmaiteaspektysytuacjiekonomicznejwokreślonychkontekstachwpływają
nazachowaniajednostek(wtymnapopełnianieprzeznieczynówniezgodnych
zprawem).Hipotetycznymechanizmsprawiający,żejednostkipozbawione
pracyodczuwająwiększąmotywacjędopopełnianiaprzestępstw,jesttylkojed-
nymzmożliwychczynnikówkształtującychanalogicznąrelacjęnapoziomie
18R.MünchiN.J.SmelserRelatingtheMicroandMacro,w:J.C.Alexander,B.Giesen,
R.Münch,N.J.Smelser(red.)op.cit.,s.377–382.
19Por.L.Lernellop.cit.,s.40–43.
20R.BoudonTheIndividualisticTraditioninSociology,w:J.C.Alexander,B.Giesen,
R.Münch,N.J.Smelser(red.)op.cit.,s.46–47.
21M.WeberGospodarkaispołeczeństwo,PWN,Warszawa2002,s.12,zob.teżs.55–56.
