Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
22
Wprowadzenie
Dlategoważnejestuzyskanienieobarczonejstereotypamiodpowiedzinapyta-
nieomechanizmyzależności–deprywacja–przestępczośćnapoziomiemakro.
Tymbardziej,żewpolskiejliteraturzekryminologicznejnienapotkałamanaliz,
któredokładniezbadałybytenproblem.Jakkolwiekzmienneekonomicznenie-
jednokrotniesąprzezkryminologówbranepoduwagę,jednakzdecydowana
większośćanalizdotyczyłasocjoekonomicznychuwarunkowańpopełniania
przestępstwprzezjednostki.WostatnichdziesięcioleciachwPolsceprzepro-
wadzanonajczęściejbadaniapopulacjiskazanych,zuwzględnieniemichsy-
tuacjispołecznejizawodowej.Wynikałoznich,żesprawcyróżnegorodzaju
przestępstwtonaogółosobyoniskimstatusie–cojesttwierdzeniemoza-
leżnościachnapoziomiemikro25.Możnarównieżodnaleźćbadaniazajmujące
sięwpływemkontekstuspołeczno-ekonomicznegonazachowaniaprzestępcze
młodzieży26.Zkoleiwiększośćanalizbadającychzwiązkimiędzyparametrami
ekonomicznymiaprzestępczościąnapoziomiemakrokoncentrowałasięna
zagadnieniuspołecznychskutkówrozwojuspołeczno-ekonomicznego,wszcze-
gólnościtakichprocesów,jakurbanizacjaczyindustrializacja27.To,iżnie
uwzględniałyonezjawiskabezrobocia,jestzresztązrozumiałe,zważywszyna
fakt,iżprzywoływanebadaniaprowadzonebyływwiększościwlatach60.i70.
Jedynaznanamipróbauwzględnieniabezrobociawanalizieuwarunkowań
przestępczościnapoziomiemakro,toanalizyopublikowaneprzezA.Siemaszkę
wraporcieanalizującymwynikipolskiejedycjibadańICVSzroku1996(raport
ukazałsięw2001roku).Autor,napodstawiedanychankietowych,zbudował
trzywskaźnikiwiktymizacji(ogólnej,wwynikuprzestępstwprzeciwkomieniu
25Z.BiernaczykRozbójwaspekciekryminologicznymikryminalistycznym,ZakładNarodowy
im.Ossolińskich,Wrocław1977,s.79–85;K.KrajewskiBójkaipobicie.Analizakryminologicz-
na,ZeszytynaukoweUJ,Praceprawnicze,zesz.130,Kraków1988,s.123,132–134;H.Koła-
kowska-PrzełomiecSprawcyprzestępstwkradzieżyzwłamaniem,w:H.Kołakowska-Przełomiec
(red.)Przestępstwakradzieżyzwłamaniem.Studiumkryminologiczne,OficynaWydawnicza
„Typografika”,Warszawa1996,s.89–92.
26M.Malewska,V.PeyrePrzestępczośćnieletnich.Uwarunkowaniaspołeczno-ekonomiczne,
PWN,Warszawa1973.
27Np.A.MościskierRozwójekonomiczny,uprzemysłowienieiurbanizacjaaprzestępczość
orazPrzestępczośćwprocesieszybkichzmianspołecznych(naprzykładzierejonówintensywnie
uprzemysławianych),w:J.Jasiński(red.)Zagadnienianieprzystosowaniaspołecznegoiprzestęp-
czościwPolsce,ZakładNarodowyim.Ossolińskich,Wrocław1978,s.125–142i143–163.Zob.
też:P.ZakrzewskiKształtowaniesięprzestępczościnaobszarachwiejskichwrejonieuprzemysło-
wionym(Wynikibadańwwoj.puławskim),„ZeszytyBadańRejonówUprzemysławianych”1971,
nr47,s.311–337orazB.MaroszekRozwójekonomicznyaprzestępczośćmłodzieży(Podstawy
teoretyczneiwstępnewynikibadańczęścistatystyczno-socjologicznej),„PrzeglądPenitencjarny”
1967,nr4,s.3–22.
