Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
RozdziałI.Udziałczynnikaspołecznegowwymiarzesprawiedliwościwperspektywie...
27
zująctymsamymtychkontrahentów,którzypłaciliwpieniądzukruszcowym.Takie
postępowaniebyłozakazaneprzezregulacjęprzyjętąwtymstanie,któraprzewidywała
rozpoznawaniepodobnychsprawprzezsądzłożonyjedyniezsędziówzawodowych,
pozbawiająctymsamymoskarżonychgwarancjiprocesuprzedsądemławniczym.Sąd
odwoławczystwierdził,żeinstytucjaławyprzysięgłychjestuświęconymelementem
prawapowszechnego,wywodzącymsięztradycjisystemucommonlaw,dlategonależy
sięmuszczególnaochrona.Podobnerozważaniaznalazłysięworzeczeniachwspra-
wachHolmesprzeciwkoWaltonz1780r.czyBayardprzeciwkoSingletonz1787r.30
Potwierdzeniemroliustrojowejczynnikaspołecznegowsprawowaniuwymiaru
sprawiedliwościbyłoprzyjęcieregulacjiodnoszącychsiędotejinstytucjiwKonsty-
tucjiUSAz17września1787roku.Znalazłaonaswojąpodstawęwart.III§2kon-
stytucji,którystanowim.in.:nWszystkiesprawykarne,pozawszczętymiwskutek
postawieniawstanoskarżeniaprzezIzbęReprezentantów,rozpatrujesądprzysię-
głych,apostępowanietoczysięwtymstanie,wktórymdaneprzestępstwazostały
popełnione.Miejscelubmiejscarozpatrywaniasprawoprzestępstwo,popełnione
pozaobszaremktóregokolwiekzestanów,określaKongreswdrodzeustawy”
.
Ponadtokwestięudziałusądówprzysięgłychwrealizacjiwładzysądowniczejregu-
lująVIiVIIpoprawkadokonstytucji,zaproponowane25września1789rokuiratyfi-
kowane15grudnia1791roku.PoprawkaVIstanowi:nPrzyściganiuprzestępstwprzy-
sługujeoskarżonemuprawodoszybkiegoipublicznegoprocesuprzedbezstronnym
sądemprzysięgłychtegostanuiokręgu,wktórymprzestępstwozostałopopełnione;
określenietegookręgumusiwynikaćzwydanejuprzednioustawy.Oskarżonymateż
prawodozawiadomieniaorodzajuipodstawieoskarżenia,dokonfrontacjizeświadka-
mioskarżenia,wezwaniadoobowiązkowegostawiennictwaświadkówobronyorazdo
pomocyprawnejprzyobronie”
.PoprawkaVIIstanowinatomiast:nWprowadzonych
wedługprawapowszechnegosprawachcywilnych,wktórychwartośćprzedmiotuspo-
ruprzekraczadwadzieściadolarów,utrzymujesięwłaściwośćsąduprzysięgłych,afakty,
ustaloneprzeztakisąd,niemogąbyćponownieustalaneprzezjakikolwieksądStanów
Zjednoczonychwedługinnychzasad,niżwynikającezprawapowszechnego”31.
Obokławyprzysięgłychkolejnąamerykańskąinstytucjąstanowiącąimplementa-
cjęideiudziałuczynnikaspołecznegowsprawowaniuwymiarusprawiedliwościbyli
sędziowiepokoju,takżewywodzącysięztradycjibrytyjskiej.Jużw1634r.wamery-
kańskichhrabstwachznajdującychsiępodhegemoniąbrytyjskązaczęlifunkcjonowaćko-
misarze,którzypełniliniemalżetakiesamefunkcjejaksędziowiepokojuwswoimkraju
macierzystym,awłaściwąimnazwęotrzymaliw1661r.DokońcaXVIIw.stalisięwłaści-
wiwewszystkichsprawachkarnych,oprócztychzagrożonychkarąśmierci.Dlaprzykładu
-wMassachusettsbyliodpowiedzialnitakżezautrzymaniemostówczykaranieherety-
ków,awWirginiizajmowalisięutrzymaniemdrógpublicznych,mostówidziałalnością
30
Tamże.
31
http://libr.sejm.gov.pl/tek01/txt/konst/usa.html[dostęp:11lipca2020].
