Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
iodnajdąwnimmożliwośćposzerzeniaswoichkoncepcji
artystycznychonowywymiar:ruch.Taśmakinematogra-
ficznadlatakichtwórcówjakHansRichter,FernandLé-
ger,ManRayczyWalterRuttmannbyłajeszczejednym
—obokpłótnalubpapieru—tworzywem,zktórymekspe-
rymentowali.DoskonałymtegoprzykłademsąfilmyRich-
teraiRuttmanna,zaliczanedofilmowegoabstrakcjonizmu,
którewpewiensposóbrealizowałykoncepcjęożywionego
malarstwaabstrakcyjnego:nienaśladowałyżadnychobec-
nychwnaturzeform.Punktemwyjściabyłatuliniabądź
płaszczyzna,tematem:tempoirytm.Artyściabstrahowali
odfunkcjinarracyjnychczydramaturgicznych—fabułaczy
anegdotawogóleichnieinteresowała.
Niecowcześniej,zaoceanem,wtwórczościDavidaWar-
kaGriffitha,kinowykształcazrębytego,codziśnazywamy
językiemfilmowym.Bowiemtowłaśnieamerykańskireży-
serdostrzegłpotencjałnarracyjny,jakitkwiwfilmowych
środkachwyrazu(dynamicznakamera,planyfilmowe,
montażrównoległy)iznichkorzystał.Dziękitemu,zjed-
nejstrony,dziełofilmoweoddalasięodteatru(filmtonie
zarejestrowanagraaktorska,aleefektgry,fotografiioraz
montażu,przyczymkażdyztychpoziomówrządzisięswo-
imiprawami),zdrugiej—dramaturgiafilmowazbliżasię
dodramaturgiipowieściowej.Kinozaczynaopowiadaćzło-
żoneiskomplikowanehistorieorazkształtowaćiwpływać
naemocjewidza.Dlategoteżmówisię,iżkino,któremia-
łozdetronizowaćdziewiętnastowiecznąpowieśćwfunkcji
masowejrozrywkiocharakterzenarracyjnym,narodziłosię
właśniewrazzfilmamiGriffitha.
Nietolerancja,największedziełoGriffitha,trafiłodoRosji
w1919rokuinietylkoodrazuzyskałouznanie,lecztakże
ujrzanownimwzorzecdlakinaprzyszłości:kinaradziec-
kiego,którestanowićmiałośrodekemocjonalnejiintelektu-
alnejperswazji.Zarównotekstyteoretyczne,jakipraktyka
filmowaradzieckichtwórców(m.in.LwaKuleszowa,Wsie-
wołodaPudowkinaczySiergiejaEisensteina)podkreślały
13
