Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
znaczącąrolęmontażuwkreowaniufikcyjnychświatów
oraznieograniczonewręczmożliwościwtymzakresie.
Jużw1918roku,wesejuSztukaświatła,Kuleszowwska-
zywałróżnicemiędzykinemaliteraturąiteatrem,podkreś-
lającwyjątkowośćruchomychobrazów.Dziesięćlatpóźniej
pojedynczeujęciefilmowenazwałznakiem,literąmontażu,
boteżwmontażuupatrywałjęzykfilmowy,zdolnystwo-
rzyćfilmowyobrazświata.Tekoncepcje,upodstawktórych
stoipragnieniepoddaniawidzauczuciowemuiemocjonal-
nemuzaangażowaniu,znalazłyrozwinięcieiuzupełnie-
niewtwórczościEisensteina:StrajkiPancernikPotiomkin—
prócztego,żezabohateraobierająmasęistanowiąwyraz
ideimarksistowskich—stanowiąformyzłożonezbardzo
krótkichujęć(zwłaszczaStrajk),połączonychwedlezasady
kontrastu(bądźkonfliktu,jakmawiałreżyser):estetyczne-
goiznaczeniowego.Ówmontażatrakcjiorazrozbijanie
sekwencjinaposzczególneepizodyoróżnymzabarwie-
niuemocjonalnym,znaczeniowymiestetycznym,owocuje
precyzyjnądramaturgią,czegodowodemwłaśniePancer-
nikPotiomkin.Wfilmietymwidziećnależynietylkofabułę
orewolucyjnychwydarzeniach,aleiwizualnewcieleniere-
wolucyjnychidei.Materiałfilmowy,utrwalającyświatmate-
rialny,stawałsięnastolemontażowymradzieckiegotwórcy
tworzywemintelektualnegodyskursu,przekazu,opartego
równieżnaabstrakcyjnychpojęciach,którychsfilmowaćczy
zarejestrowaćnataśmiefilmowejniesposób.Kino,tymsa-
mym,nieopowiadajużtylkooludzkichlosach,lecztakże
oideach.Cojednakszczególnieinteresujące,tożewjednym
zeswychszkicówteoretycznychinspiracjedlateoriiiprak-
tykimontażuEisensteinodnajdujewłliteraturze,dokład-
niej—wpowieściachDickensa:
PokrewieństwotwórczościDickensazcechamifilmu,
awięcpokrewieństwometody,kompozycji,specyfiki
widzeniaiśrodkówwyrazu,jestdoprawdyzdumie-
wające.Ibyćmoże,żewłaśniewewłaściwościtych
14
