Treść książki

Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Delalettreauxbelles-lettres.ÉtudesdédiéesàReginaBochenek-Franczakowa
.
Odliteryilistudoliteratury.StudiadedykowaneReginieBochenek-Franczakowej
,
WacławRapak,JakubKornhauser&IwonaPiechnik(éds),Kraków,Wyd.UJ,2012
MaciejAbramowicz
UniversitédeVarsovie
Lavéritéde
JacquesleFataliste
Ilestdifficiledetrouveruneœuvreaussiabondammentcommentéeque
JacquesleFatalisteetsonMaître
deDenisDiderot,cequin’étonnepointvu
saprofondeoriginalitéparrapportauxautresœuvresnarrativesdel’époque
ilaparuetmêmeparrapportàlalittératurepostérieure.Eneffet,ce
textesesoustraitàtoutequalificationunivoque(contephilosophique,roman
picaresque,etc.)et,àplusforteraison,àtouteinterprétationcanonique.
C’estl’incroyablerichessedetypesdediscours,deformesetprocédéslitté-
rairesmisenœuvre,ainsiquesadimensionintertextuellequifontquetoute
thèseavancéeàproposdel’œuvredeDiderotpeutêtreimmédiatementinfir-
méeparunemultitudedecontrexemples.Acettehétérogénéitédel’œuvre
sesuperposeunedimensionhumoristique,parodiqueetironique,quibrouille
constammentlespistesqu’entreprennentlescritiques.Lesremarquesqui
suiventn’ambitionnentpasdedonneruneinterprétationexhaustivede
l’œuvre;ellesneportentquesurundesesaspects,celuidelavérité,incontes-
tablementunedespréoccupationsfondamentalesdeDiderot,sil’ontient
comptedelaréitérationfréquentedesprotestationsdelavéritéqu’onrepère
toutaulongdel’œuvre,lenarrateurdéclarantavecinsistancedenepas
s’écarterduvrai:«Monprojetestd’êtrevrai»,«jen’aimepasmentir»,
«Demeuronsdanslevrai»etc.Toutefois,cesdéclarationsexplicitesnesont
quelapointeémergentedel’icebergdetouteunestratégiediscursivemise
enplace.Afind’enmesurerl’importancepourlasémantiquedelatotalité
dutexte,ilestnécessairederépertorierlesprocédésquiserventàpersuader
lelecteurdelavéracitédutexteetd’enobserverlefonctionnement.Ilva
sansdirequeladiversitéetlacomplexitédesprocédésmisenplacemani-
festeàtouslesniveauxdelastructurecomplexede
JacquesleFataliste
d’une