Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
20
1.Aspektmetodologicznybadańnaddefinicjamideiktycznymi
gędoweryfikacji[ł].Drogadoweryfikacjiniemożeprowadzićdonieskończo-
ności[ł],aleostateczniemusimydotrzećdozdań,które[ł]wskazująrzeczywi-
stość[ł].Gdybybyłoinaczej,[ł]niebyłobyzwiązkumiędzyjęzykiemaświa-
tem.Zdaniabezpośredniodotyczącerzeczywistościnazwanesązdaniamielemen-
tarnymi(McGuinness,ed.,1979,s.246—248).
Zdaniemwielubadaczy(np.Anscombe1959,s.26—27;Hacker1972,
s.50—51;Walentukiewicz1998,s.27—41),ideadefinicjideiktycznych
zostałazawartawTraktaciewnastępującychtezach:
3.26
Nazwyniedasięrozłożyćżadnymidefinicjami:nazwatoznakpierwotny.
3.261Każdyznakzdefiniowanyoznaczapoprzezznaki,któregodefiniują;ade-
finicjewskazujądrogę.
Dwaznaki—jedenpierwotny,drugiprzezpierwotnyzdefiniowany—nie
mogąoznaczaćwtensamsposób.
Nazwniemożnarozkładaćprzezdefinicje.(Aniżadnegoznaku,który
zosobna,samodzielniemaznaczenie.)[ł]
3.263Znaczeniaznakówpierwotnychmożnawyłuszczaćpoprzezobjaśnienia.
Objaśnieniamisązdania,którezawierająoweznaki.Możnajewięczro-
zumiećtylkowtedy,gdyznaczenietychznakówjestjużznane(Wittgen-
stein1970,s.15).
WodróżnieniuodJohnsona,którydefinicjideiktycznejprzypisywał
głównierolęnarzędziawykorzystywanegopodczasaktuchrztu,Wittgen-
steinuznaje,iżciągdefinicjisłownychmusisięgdzieśskończyć,musidotrzeć
dorzeczywistości.Definicjadeiktycznawięcwiążewyrazyzrzeczywisto-
ścią.Zperspektywyneopozytywizmupocząteknaukijęzykatołączenie
słówzelementamirzeczywistości.Umysłczłowiekajest<czysty’ipierwsze
pojęciasąbudowanenapodstawiedefinicjiostensywnych.Jesttojednaknie-
dokładnyiwyidealizowanyobraznauczaniajęzyka.Czasnajwyższyustalić,
jakwcodziennymżyciuwykorzystywanesądefinicjeostensywne.Jestto
szczególnieinteresujące,samipsycholodzybowiem(np.Akhtar2004)piszą,
iżpocząteknaukijęzykaodbywasięwkontekścieostensywnym.
Szczególnieważnesąbadanianadstrukturądefinicjideiktycznych.
Wittgensteinineopozytywiścidefinicjędeiktycznąprzedstawialiwpostaci
zdaniaobudowieDTojestN”.Polscybadaczenadawalidefinicjiostensywnej
postaćdefinicjicząstkowej(Kotarbińska1959,s.71),warunkowej(Przełęcki
1964,s.168—169),równoważnościowej(Kotarbińska1959,s.46—50;Prze-
łęcki1964,s.161—167,177—183),indukcyjnej(Walentukiewicz1988),
anawetdefinicjiprzezabstrakcję(Czeżowski1965a,s.34—38).Czydefini-
cjedeiktyczneprzyjmująjednączyteżwielepostaci?Czymogąbraćudział
wtworzeniupojęć?Czyuczestnicząwbudowiejednegoczywielurodza-
jówpojęć?
