Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
19
wtymkontekścieprzyczyniasiędowzrostuproduktupercapita.Jesttoczynnik
oszczególnymznaczeniuwkrajachrozwiniętych.
S.Kuznetsrozpatrywałludnośćtakżejakozbiorowośćoszczędzających.
Interesowałsięzatemrelacjąmiędzywzrostempopulacjiioszczędnościami.Roz-
ważał,wjakisposóbwzrostpopulacjiwpływanaformowaniekapitału.Naogół
przyjmowano,żewzrostpopulacjizmniejszazasobyśrodkówprzeznaczanych
naedukacjęoraznawyposażeniewkapitałfizycznywprzeliczeniunajednego
nowegoczłonkaspołeczeństwa.Czymożnajednakwprocesiewzrostupopulacji
wskazaćsiły,któreprzyczyniająsiędozwiększeniaoszczędnościiwpływająna
formowaniekapitału?NatopytanieS.Kuznetsodpowiedziałtwierdząco.Wprzy-
padkutakichjednostekjakosobyigospodarstwadomowetrudnojestbowiem
uznaćjednoznacznie,żedzieciioszczędnościsąsubstytutami,ponieważrówno-
cześnieistniejąmożliwościwyborupomiędzywyższympoziomemkonsumpcji
orazczasemwolnym.Szczególniedotyczytokrajówrozwiniętych.Biorącpod
uwagę,żedziecimotywująrodzicówdododatkowejpracyidooszczędzania,
trudnojestutrzymywać,żeoszczędnościprzypadającenadzieckolubnaprzy-
szłezasobypracygenerowanewrodzinachowiększejliczbiedziecisąniższeniż
wrodzinachbezdzietnychlubposiadającychmniejdzieci.Podobniewodniesieniu
dorządowychwydatkównaedukacjęniemożnakategorycznietwierdzić,żeich
zwiększeniespowodujeograniczenieformowaniarządowegokapitału,jakrów-
nieżzmniejszenieoszczędnościjednostekponoszącychobciążeniapodatkowena
edukację.Ponadtoistniejątakietypyoszczędności,którerosnąwrazzewzrostem
populacji.Dotyczytoszczególnieoszczędnościprzeznaczanychnaemerytury.
Jeślizasobypracysąstałe,określonyjestwiekemerytalnyorazdokładnieoszaco-
wanopotrzebyemeryta,to–ceterisparibus–zgromadzonewokresieaktywności
zawodowejoszczędnościzostanąskonsumowaneiwkładnettowoszczędności
zagregowanebędziewtedyzerowy.Wrosnącejpopulacjiliczbaoszczędzających
przewyższaliczbęemerytów.Oszczędnościsąwtedywyższeniżwydatkinaeme-
ryturze.Wkładdozagregowanychoszczędnościjestwówczasdodatni.Wzrost
populacjiwynikającyzespadkuumieralnościwstarszymwiekuzmniejszanato-
miastzagregowaneoszczędności(ceterisparibus).
Ludnośćjesttakżezbiorowościąkonsumentów.Wzrostpopulacjipociągaza
sobąwzrostpopytunadobrakonsumpcyjne.Większyrynekwewnętrznysprzyja
zwiększeniuskaligospodarki,przyczyniasiędoróżnicowaniastrukturyproduk-
cjiiwrezultaciedolepszegozaspokojeniapotrzeb.Przywiększychrozmiarach
rynkuwzrostproduktupercapitajestbardziejprawdopodobny.Innymkontek-
stemwpływuwzrastającejpopulacjinaprodukt,zarównoogółem,jakipercapita,
jestpojawianiesięnowychdóbrkonsumpcyjnychwrezultaciepostęputechnolo-
gicznego.Jeśliwzrostpopulacjijestwynikiemdodatniegoprzyrostunaturalnego
orazimigracjinetto,topopulacjatajestdemograficzniemłoda.Jestwięcbardziej